Page 208 - 7. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

208

CÜMLENİN İFADE ETTİĞİ BAZI ANLAMLAR
Varsayım: Bir olayı, durumu ya da işi gerçekleştiği hâl- Doğrudan Anlatım: Herhangi bir konuyla ilgili söylenen
de bir anlığına gerçekleşmemiş ya da gerçekleşmediği bir sözün ya da ifadenin hiç değiştirilmeden, aktarıldığı
hâlde bir anlığına gerçekleşmiş gibi kabul etmeyi ifade cümleler doğrudan anlatımlı cümlelerdir. Bu cümlelerde
eden cümleler varsayım cümleleridir. Bu cümlelerde aktarılan kısım genellikle tırnak işareti içinde verilir.
genellikle “farz edelim, tut ki, zannedelim, kabul edelim Ő Ünlü siyasetçi “İnsanlarımız, vatanımız için mücadele
ki...” gibi sözcüklere yer verilir. ederken ben burada oturup bekleyemem.” dedi.

Ő Tut ki onunla yine karşılaştın, olanlar değişecek mi? Ő Atatürk, Türk gençliğine hitaben “Muhtaç olduğun
Ő Sınavı kazandığını farz edelim, ailenin ne kadar kudret damarlarındaki asil kanda mevcuttur.” demiştir.
sevineceğini düşünebiliyor musun?
EDİTÖR YAYINLARI
Dolaylı Anlatım: Herhangi bir konuyla ilgili söylenen bir
Olasılık (İhtimal): Gerçekleşme ihtimali olan bir durumu sözün, yorum katılarak veya anlatım özelliği değiştirile-
ya da olayı anlatan cümlelerdir. Olasılık cümleleri olum- rek aktarıldığı cümlelerdir.
lu olabileceği gibi olumsuz da olabilir. Ayrıca bu cümle- Ő Ünlü siyasetçi; insanlarımız, vatanımız için mücadele
ler kesin olmayan ifadelerdir. ederken burada oturup bekleyemeyeceğini belirtti.
Ő Babam bizi akşama parka götürebilir. Atatürk, muhtaç olduğumuz kudretin damarlarımızdaki
Ő
Ő Önümüzdeki yıl turizmde patlama yaşanabilir. asil kanda mevcut olduğunu ifade etmiştir.

Aşamalı Durum Bildiren Cümleler: Bir durum ya da ey-
İstek (Dilek): Gerçekleşmesi mümkün olan ya da olma-
yan bir dileği veya arzuyu dile getiren cümleler istek lemin birdenbire değil de aşamalı bir şekilde gerçekleş-
cümleleridir. tiğini ifade eden cümlelerdir.
Ő Artık birbirimize kırıcı sözler söylemeyelim� Ő Günden güne kendini geliştirdi ve sonunda şirketin
yönetim kurulu başkanı oldu.
Ő Keşke ben de onunla bir fotoğraf çektirebilsem.
Ő Gittikçe ağırlaşan ve insanı rahatsız eden bir koku
etrafa yayıldı.

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR

1. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisi “yakınma” cümlesi-
• Sitem • Özlem • Hayıflanma dir?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu duygulardan A) Erken kalkmayı sana bir türlü öğretemedim.
herhangi biri ifade edilmemiştir?
B) Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz’de havalar gi-
A) Bunca uğraşmama rağmen bir teşekkür bile et- derek soğuyor.
medin.
C) Sana söylüyorum, bu sene de kesin şampiyon
B) Ah, nerede o eski arkadaşlıklar! olacağız.

C) Anadolu, Türk kültürünün mükemmel bir yansıma- D) Diyelim ki bu yıl sınavı kazandın.
sıdır.
D) İmkânım varken keşke liseye yazılsaydım.

Çözüm: Yaşanılan olumsuz bir durumu ve rahatsızlığı
Çözüm: A seçeneğindeki cümlede “sitem” duygusu, B sızlanarak ya da şikayet edercesine dile getirmeye yakın-
seçeneğindeki cümlede “özlem” duygusu, C seçeneğin- ma denir. A seçeneğinde verilen cümle de bu duyguyu
deki cümlede “beğenme” duygusu ve D seçeneğindeki ifade etmektedir. Anlatıcı, bahsettiği kişinin erken kalkma-
cümlede de “hayıflanma” duygusu ifade edilmiştir. Soruda ma davranışını, şikayet eden bir tavırla dile getirmiş ve bu
“beğenme” duygusunu belirten ifade istenmediğinden C durumdan yakınmıştır. B seçeneğinde aşamalı bir durum,
seçeneğindeki cümlenin istenilen duygulardan herhangi C seçeneğinde ön yargı bildiren bir durum ve D seçene-
birini yansıtmadığı söylenebilir. ğinde de varsayım bildiren bir durum dile getirilmiştir.