Page 281 - 7. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 281
METİN TÜRLERİ (HİKÂYE, MASAL, ANI, HABER METNİ)YE, MASAL, ANI, HABER METNİ)
METİN TÜRLERİ (HİKÂ 11. BÖLÜM 281
HİKÂYE (ÖYKÜ)
• Olmuş ya da olabilecek olay veya durumların yer, kişi ve zaman unsurlarına dikkat edilerek anlatıldığı metin
türüne hikâye denir.
• Kısa metinlerdir, karakter sayısı azdır.
• Hikâyelerde serim, düğüm, çözüm bölümleri bulunur.
Serim: Olay anlatan metinlerin giriş bölümüdür. Karakterlerin tanıtıldığı bölümdür.
Düğüm: Olay anlatan metinlerin gelişme bölümüdür. Olay, okurun ilgisini çekecek şekilde aşamalandırılır.
Çözüm: Olay anlatan metinlerin sonuç bölümüdür. Bahsedilen olay, düşünce ya da durumun sonuçlandırıldığı ve
EDİTÖR YAYINLARI
karakterin son hâlinin okura anlatıldığı bölümdür.
̛ Örnek:
Serim
Kübra, özel günlere çok önem veren ve bu günleri mutlaka hatırlayan bir kızdı. O gün de Küb-
Düğüm
ra’nın doğum günüydü ama kimse hatırlamamıştı. Kübra üzgün üzgün okuldan eve döndü.
İçeri girince arkadaşlarının “Sürpriz!” diye bağırdığını duydu ve kimsenin bugünü unutmaması Çözüm
onu çok mutlu etti.
MASAL ANI (HATIRA)
• Olağanüstü kişilerin yaşadığı, olağanüstü olay ya • Kişilerin başından geçen ya da tanık oldukları olay-
da durumları anlatan metin türüne masal denir. ları üzerinden belli bir zaman geçtikten sonra yazı-
• Masallarda tekerlemeler vardır. ya aktarmalarıyla oluşan metinlerdir.
Ő Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde... • Anılar geçmişte yaşananların unutulmaması, yok
olup gitmemesi için yazılır.
Ő Develer top oynarken eski hamam içinde, uzak
diyarların birinde bir peri yaşarmış. ̛ Örnek:
• Masallarda hayal ürünü olaylar anlatılır. Atatürk’ün Çankaya Köşkü’ndeki bahçesini yapıyor-
• Masallarda anlatılan yer ve zaman gerçek değildir. dum. Bir gün Atatürk, yaveri ve ben bahçede dolaşı-
yorduk. Çok ihtiyar ve geniş bir ağacın Atatürk’ün ge-
Ő Kaf Dağı, Keloğlan’ın ülkesi vb. çeceği yolu kapadığını gördük. Ağacın bir yanı dik bir
• Masallarda evrensel konular işlenir. sırt, diğer yanı suyu çekilmiş bir havuzdu. Ata, havuz
etrafındaki kısma yaslanarak karşı tarafa geçti. Derhal
• Eğitici olduğu için sonunda iyiler ödüllendirilir, kötü- atıldım “Emrederseniz derhal keselim Paşa’m.” dedim.
ler cezalandırılır. Bir an yüzüme baktı, sonra:
̛ Örnek: — Sen hayatında böyle bir ağaç yetiştirdin mi ki bu
ağacı keseceksin!
(...) Böylece kötü vezir açgözlülüğünün bedelini öde- Mevlüt BAYSAL
di. Ölünceye değin Zümrüdüanka’nın yavrularını bes-
lemeye mahkûm oldu. Keloğlan da padişahın kızıyla Bu metinde bahçe mimarı Mevlüt Baysal, Atatürk’le yaşa-
evlenip kırk gün kırk gece düğün yaptı. Gökten de üç dığı ilgi çekici bir olayı anlatmıştır. “Bir gün” ifadesinden
olayın geçmişte yaşandığı ve üzerinden zaman geçtikten
elma düştü. Biri Keloğlan’ın, biri prensesin, biri de bu sonra anlatıldığı anlaşılmaktadır.
masalı dinleyenlerin başına...