Page 422 - 7. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

422
• Dünya nüfusunun artması ve ulaşım teknolojisindeki • Bu madde ile vatandaşların yerleşme ve seyahat hak-
gelişmeler seyahatin önem kazanmasına neden ol- ları güvence altına alınmıştır.
muştur. • Bu hak ve özgürlükler Anayasa'da belirtildiği gibi bazı
• Istenilen yerlere gezmeye gitme, istenilen kent veya durumlarda kısıtlanabilir.
köylere yerleşme hakkı anlamına gelen "yerleşme ve • Savaş, terör olayları, salgın hastalıklar sebebiyle ka-
ve seyahat özgürlüğü" her insanın hakkıdır. Türkiye rantina altına alma ve tarihî eser bölgelerine zarar
Cumhuriyeti Anayasası'nın 23. maddesi gereğince verilmesini önleme gibi nedenlerle seyahat hakkı kı-
herkes yerleşme ve seyahat özgürlüğüne sahiptir. sıtlanabilir.
• Yasalara göre seyahat hakkı; bireylerin suç işlemesi,
adli kurumlarca aranıyor olmaları ve salgın hastalık
olan bölgelere gitme veya o bölgeden dışarı çıkma
EDİTÖR YAYINLARI
gibi durumlarda kısıtlanabilir.

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi Madde 13: Herke- { Not: Yerleşme ve seyahat özgürlüğünün kısıtlan-
sin bir devletin toprakları üzerinde serbestçe dolaşma ve ması kişilerin haklarının kısıtlanmasına, toplum düzeni-
oturma hakkı vardır. Herkes kendi ülkesi de dahil olmak nin bozulmasına, toplum da huzursuzluğun artmasına
üzere herhangi bir ülkeden ayrılmak ve ülkesine yeniden ve toplumda ayrımcılığa neden olur. Seyahat edilmesi-
dönme hakkına sahiptir.
nin yasak olduğu alanlara çeşitli görevlilerin ya da ba-
sın mensuplarının gitmeleri de özel izinlerle mümkün
olabilmektedir.
Anayasa Madde 23. : Herkes, yerleşme
ve seyahat hürriyetine sahiptir. Yerleşme • Yerleşim alanı olarak; salgın hastalık olan ya da çeşitli
hürriyeti, suç işlenmesini önlemek, sosyal sağlık sorunu oluşturacak yerler, tarihî eser kalıntıla-
ve ekonomik gelişmeyi sağlamak, sağlıklı ve düzenli rı olan yerler (sit alanları) devlet hazinesine ait yerler
kentleşmeyi gerçekleştirmek ve kamu mallarını koru- seçilemez.
mak; seyahat hürriyeti, suç soruşturma ve kovuşturması
sebebiyle ve suç işlenmesini önlemek amaçlarıyla ka- { Not: Geçmişten günümüze insanlar, yerleşecekleri
nunla sınırlanabilir. Vatandaşın yurt dışına çıkma hürri- alanlarda su kaynaklarına yakınlık, iklimin elverişli ol-
yeti ancak suç soruşturması veya kovuşturması sebe- ması, arazinin yerleşmeye uygun olması gibi doğal fak-
biyle hâkim kararına bağlı olarak sınırlanabilir. Vatandaş törleri ve madencilik, sanayi, ticaret, turizm, ulaşım gibi
sınır dışı edilemez ve yurda girme hakkından yoksun ekonomik faaliyetler yapabilecekleri yerleri ön planda
bırakılamaz. tutmuşlardır.

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
1. Arda ve ailesi fındık toplamak için memleketlerinden 2. Konya’da yaşayan Mehmet Bey, çalışmak için Alman-
Karadeniz Bölgesi’ne taşınmışlar, fındık hasadı bittik- ya’ya gitmiş ve bir otomotiv fabrikasında çalışmaya
ten sonra memleketlerine geri dönmüşlerdir. başlamıştır. Emekli olunca ülkesine dönerek Kon-
Yukarıda verilen bilgiye göre Arda ve ailesinin ya’ya yerleşmiştir.
yapmış oldukları göç aşağıdakilerden hangisidir? Bu durum Mehmet Bey’in hangi hak ve özgürlüğü-
A) Sürekli göç B) Beyin göçü nü kullandığına örnek oluşturur?
C) Mevsimlik göç D) Dış göç A) Eğitim hakkı
B) Yerleşme ve seyahat özgürlüğü
C) Sağlık hakkı
D) Haberleşme özgürlüğü
Çözüm: Arda ve ailesinin fındık mevsiminde Karadeniz
Bölgesi'ne taşınıp, hasat bitiminde memleketlerine dön- Çözüm: Mehmet Bey'in bu durumu yerleşme ve seyahat
meleri mevsimlik göç hareketidir. özgürlüğüne örnektir�