Page 427 - 7. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 427
TÜRK-ISLAM MEDENIYETINDE BIL
TÜRK-ISLAM MEDENIYETINDE BILGINLERGINLER 4. ÜNITE 427
• Bilimsel gelişmeler farklı uygarlıkların katkılarıyla ALI KUŞÇU (1403-1474)
meydana gelmektedir. • 15. yy'da yaşamış matematik ve
• Islam uygarlığı da bilimsel gelişmelere önemli katkıda astronomi alanlarında çalışmalar
bulunmuştur. yapmıştır. Fatih Sultan Mehmet'in
• Türk-Islam bilim adamlarından bazıları şunlardır: kurduğu Sahn-ı Seman medre-
selerinde müderris olarak görev
IBN-I SINA (⒐80-1037) yapmıştır. Gök cisimlerinin Dün-
• Büyük bir filozof ve tıp bilginidir. ya'ya uzaklığını hesaplamıştır. Ay'ın haritasını çıkar-
mıştır. Bu çalışma nedeniyle NASA tarafından Ay'da
Tıp alanındaki çalışmalarının yer bir bölgeye ismi verilmiştir.
aldığı “El Kânûn Fi’t- Tıp (Tıbbın
EDİTÖR YAYINLARI
Kanunu)” isimli eseri Avrupa’da
500 yıl kadar tıp eğitiminde kulla- EL CEZERI (1136-1206)
nıldı. Kitabü’ş-Şifa adıyla hazırla- • Cezeri icat edip ürettiği otomatik
dığı kitabında ise mantık, felsefe, matematik, fizik gibi makinalarla robotik ve sistematik
birçok bilim dalıyla ilgili çalışmalar yer almaktadır. bilimlerinin temelini atmıştır. Bil-
gisayarın babası olarak bilinir. El
BIRUNI (⒐73-1051) Cezeri haberleşme, denge kurma
ve ayarlama bilimi olan siberne-
• Gözlemleri sonucunda Dünya’nın tiğin kurucusudur. Uzun yıllar boyunca sürdürdüğü
çevresini hesaplamış, Dünya’nın çalışmalarını "Kitabül Hiyel" adlı eserinde toplamıştır.
döndüğünden ve yer çekiminin
varlığından bahsetmiştir.
• Gazneli Mahmut Biruni için “Sara- PIRI REIS (1470-1553)
yımın en değerli hazinesi” demiştir. • Osmanlı amirali olan Piri Reis'in
• Coğrafya, matematik, optik, tıp ve eczacılık gibi alan- 16. yüzyılda ceylan derisi üzerine
çizdiği dünya haritası Amerika kı-
larda 140’ın üzerinde eser yazmıştır. Asarül Bakiye tasının doğu sahillerini, Afrika'nın
adlı eseri bulunmaktadır.
batısını ve Antartika sahillerini
göstermektedir. “Kitab-ı Bahriye”
FARABI (870-⒐50) adlı eserinde Akdeniz çevresindeki kara ve limanla-
• Aristoteles’i en iyi şekilde yorum- rı tanıtmış, böylece sosyal bilimlere ve coğrafyaya
ladığı için “Muallimi Sani” yani önemli katkılarda bulunmuştur.
ikinci öğretmen denilmiştir. Mü-
zik, felsefe, fizik ve psikoloji alan-
larında çalışmalar yapmıştır. Ih- KATIP ÇELEBI (160⒐-1657)
sau’l-Ulum adlı eserinde ilimlerin • Hacı Hâlife ya da Hacı Kalfa adıy-
tarif ve tasnifini yapmıştır. la da anılmaktadır. Tarih, coğrafya
ve bibliyografya alanlarında çalış-
ULUĞ BEY (13⒐4-144⒐) malar yapmıştır. Cihannüma, Keş-
• Dünyaca ünlü Türk matematik- fü’z-Zünun gibi eserleri de vardır.
çisi ve astronomi bilgini olan hü-
kümdardır. Dönemin en gelişmiş
ve büyük aletlerinin bulunduğu IBN-I HÂLDUN (1332-1406)
gözlemevinde Güneş, Ay ve ge- • Sosyoloji biliminin kurucusudur.
zegenlerin konumları, yıl uzunlu- Dönemin önemli tarihçilerinden-
ğunun tespiti gibi çalışmalar yapmıştır. Gözlem so- dir. Yaşadığı yerlerdeki toplumun
nuçlarını Zic-i Uluğ Bey adlı kitabında yazmıştır. Uluğ geleneklerini ve düzenini gözlem-
Bey’in ölümü üzerine rasathane çalışmalarıyla öğren- leyerek incelemiştir. En ünlü eseri
cisi Ali Kuşçu ilgilenmiştir. Mukaddime’dir.