Page 427 - 7. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 427

TÜRK-ISLAM MEDENIYETINDE BIL
            TÜRK-ISLAM MEDENIYETINDE BILGINLERGINLER                                        4. ÜNITE   427
            •   Bilimsel  gelişmeler  farklı  uygarlıkların  katkılarıyla   ALI KUŞÇU (1403-1474)
               meydana gelmektedir.                          •   15.  yy'da  yaşamış  matematik  ve
            •   Islam uygarlığı da bilimsel gelişmelere önemli katkıda   astronomi alanlarında çalışmalar
               bulunmuştur.                                    yapmıştır. Fatih Sultan Mehmet'in
            •   Türk-Islam bilim adamlarından bazıları şunlardır:  kurduğu  Sahn-ı  Seman  medre-
                                                               selerinde  müderris  olarak  görev
            IBN-I SINA (⒐80-1037)                              yapmıştır.  Gök  cisimlerinin  Dün-
            •   Büyük bir filozof ve tıp bilginidir.           ya'ya uzaklığını hesaplamıştır. Ay'ın haritasını çıkar-
                                                               mıştır. Bu çalışma nedeniyle NASA tarafından Ay'da
               Tıp alanındaki çalışmalarının yer               bir bölgeye ismi verilmiştir.
               aldığı “El Kânûn Fi’t- Tıp (Tıbbın
       EDİTÖR YAYINLARI
               Kanunu)” isimli eseri Avrupa’da
               500 yıl kadar tıp eğitiminde kulla-           EL CEZERI (1136-1206)
               nıldı. Kitabü’ş-Şifa adıyla hazırla-          •   Cezeri icat edip ürettiği otomatik
               dığı kitabında ise mantık, felsefe, matematik, fizik gibi   makinalarla robotik ve sistematik
               birçok bilim dalıyla ilgili çalışmalar yer almaktadır.  bilimlerinin  temelini  atmıştır.  Bil-
                                                               gisayarın babası olarak bilinir. El
            BIRUNI (⒐73-1051)                                  Cezeri haberleşme, denge kurma
                                                               ve  ayarlama  bilimi  olan  siberne-
            •   Gözlemleri sonucunda Dünya’nın                 tiğin  kurucusudur.  Uzun  yıllar  boyunca  sürdürdüğü

               çevresini  hesaplamış,  Dünya’nın               çalışmalarını "Kitabül Hiyel" adlı eserinde toplamıştır.
               döndüğünden  ve  yer  çekiminin
               varlığından bahsetmiştir.
            •   Gazneli Mahmut Biruni için “Sara-            PIRI REIS (1470-1553)
               yımın en değerli hazinesi” demiştir.          •   Osmanlı amirali olan Piri Reis'in
            •   Coğrafya, matematik, optik, tıp ve eczacılık gibi alan-  16. yüzyılda ceylan derisi üzerine
                                                               çizdiği dünya haritası Amerika kı-
               larda  140’ın  üzerinde  eser  yazmıştır.  Asarül  Bakiye   tasının doğu sahillerini, Afrika'nın
               adlı eseri bulunmaktadır.
                                                               batısını  ve  Antartika  sahillerini
                                                               göstermektedir. “Kitab-ı Bahriye”
            FARABI (870-⒐50)                                   adlı eserinde Akdeniz çevresindeki kara ve limanla-
            •   Aristoteles’i en iyi şekilde yorum-            rı  tanıtmış,  böylece  sosyal  bilimlere  ve  coğrafyaya

               ladığı  için  “Muallimi  Sani”  yani            önemli katkılarda bulunmuştur.
               ikinci  öğretmen  denilmiştir.  Mü-
               zik, felsefe, fizik ve psikoloji alan-
               larında  çalışmalar  yapmıştır.  Ih-          KATIP ÇELEBI (160⒐-1657)
               sau’l-Ulum adlı eserinde ilimlerin            •   Hacı Hâlife ya da Hacı Kalfa adıy-
               tarif ve tasnifini yapmıştır.                   la da anılmaktadır. Tarih, coğrafya
                                                               ve bibliyografya alanlarında çalış-
            ULUĞ BEY (13⒐4-144⒐)                               malar yapmıştır. Cihannüma, Keş-
            •   Dünyaca  ünlü  Türk  matematik-                fü’z-Zünun gibi eserleri de vardır.
               çisi ve astronomi bilgini olan hü-
               kümdardır. Dönemin en gelişmiş
               ve  büyük  aletlerinin  bulunduğu             IBN-I HÂLDUN (1332-1406)
               gözlemevinde  Güneş,  Ay  ve  ge-             •   Sosyoloji  biliminin  kurucusudur.
               zegenlerin konumları, yıl uzunlu-               Dönemin  önemli  tarihçilerinden-
               ğunun  tespiti  gibi  çalışmalar  yapmıştır.  Gözlem  so-  dir. Yaşadığı yerlerdeki toplumun
               nuçlarını Zic-i Uluğ Bey adlı kitabında yazmıştır. Uluğ   geleneklerini ve düzenini gözlem-
               Bey’in ölümü üzerine rasathane çalışmalarıyla öğren-  leyerek incelemiştir. En ünlü eseri
               cisi Ali Kuşçu ilgilenmiştir.                   Mukaddime’dir.
   422   423   424   425   426   427   428   429   430   431   432