Page 428 - 7. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

428
IBN-Î HEYSEM (⒐65-1553) Orta Çağ'ı Aydınlatan Kültür ve Bilim Merkezleri
• Fizik ve matematik alanlarında • VII ve XV yüzyıllar arasında bazı Islam memleketle-
çalışmalar yapmıştır. Görmenin ri bilimsel alanda gelişmiştir. Buralarda yetişen bilim
nasıl gerçekleştiğini anlatmıştır. adamları ve bilimsel çalışmalar sonraki yüzyılları ay-
dınlatmıştır.
Bağdat: Özellikle Abbasiler Dönemi'nden itibaren baş-
EL HAREZMI (780-850) kent olması nedeniyle dönemin ilim ve kültür alanında en
• Matematik, astronomi ve coğrafya önemli şehri oldu.
bilginidir, matematikte ilk kez sıfır • Selçuklular Dönemi'nde dünyanın ilk üniversitelerin-
(0) rakamını kullanan bilim insa- den olan Nizamiye Medresesi bu şehirde kuruldu.
nıdır. Günümüzde kullanılan onlu Endülüs Medeniyeti: Emevi Devleti'nin Ispanya'da fe-
EDİTÖR YAYINLARI
sayı sistemini meydana getirmiş- tihlerde bulunması dünya bilim tarihine katkı sağlamış-
tir. Iki bilinmeyenli denklemlere tır. Yüksek ve parlak bir medeniyete ulaşan Endülüsler,
çözüm yolunu bulmuş ve bilinmeyen işareti "x" simge- Endülüs'ün Kurtuba şehrinde birçok hamam, hastane,
sini matematik bilimine kazandırmıştır.
ilkokul ve yüksekokul yapmışlardır. Avrupalılar Islam me-
deniyetinden etkilenerek Arapça eserleri kendi dillerine
EL HAZINI (?-1155) tercüme etmişlerdir. Böylece Islam dünyasında biriken
• Kimya, fizik ve astronomi alanlarında çalışmaları var- bilimsel zenginlik Batı dünyasına aktarıldı.
dır. Mizanü'l Hikme (Hikmet Terazisi) adını verdiği Semerkant ve Buhara:
hassas bir terazi icat etmiştir. Hazini'nin Zîc'i Sanacari
(Yıldız Kataloğu) adlı eserinde yıldızlar ve gezegenler- • Semerkant Rasathanesi Uluğ
le ilgili bilgiler yer almaktadır. Bey tarafından inşa edilmiş bir
gözlemevidir. Burada Güneş, Ay,
IBN-Î FIRNAS (810-887) Yıldızlar ve Gezegenler üzerinde
• Astronomi, müzik ve mühendislik gözlem yapılmıştır. Semerkant'ta
gök bilimciler bir yılın 365 gün 6
alanlarında çalışmalar yapmıştır. saat 10 dakika 8 saniye olduğunu hesaplamışlardır.
Planör yaparak uçmayı deneyen
ilk bilim insanlarından biridir. Buhara yetiştirdiği bilim ve din adamlarıyla Islamiyet'in
Kubbesi unvanını almıştır.

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
1. Matematik alanında ilk defa eser yazan Türk Islam 2. 15. yüzyılda yaşamış olan önemli bir astronomi ve ma-
bilginidir. Matematik alanında yaptığı çalışmalarla tematik bilginidir. Babası Timur'un (1369-1405) torunu
"cebir" bilimini geliştirip sistemleştirmiştir. Matemati- olan Uluğ Bey’in doğancıbaşısı idi. Bir kültür merkezi
ğin ayrı bir bilim dalı olarak var olmasını sağlamıştır. oluşturmanın şartlarından birinin de bilim adamlarını
Matematiğin yanı sıra astronomi, tarih ve coğrafya bir araya toplamak olduğunu bilen Fatih Sultan Meh-
alanlarında da eserleri vardır. met bu bilim insanına Istanbul'da kalmasını ve med-
Yukarıda hakkında bilgi verilen Türk-İslam bilgini resede ders vermesini teklif etmiştir. Istanbul’a gelen
aşağıdakilerden hangisidir? bilim insanı Ay’ın hareketlerini izleyerek önemli çalış-
malarda bulunmuştur.
A) Harezmi B) Ibn-i Sina
Yukarıda sözü edilen Türk-İslam bilgini aşağıda-
C) Biruni D) Uluğ Bey
kilerden hangisidir?
A) Harezmi B) Cezeri
C) Piri Reis D) Ali Kuşçu
Çözüm: Matematikte alanında ilk defa eser yazan cebir
bilimini geliştirip sistemleştiren ve matematiğin ayrı bir
dalı olarak var olmasını sağlayan Türk-Islam bilgini Ha- Çözüm: Ay'ın hareketlerini izleyerek Ay'ın haritasını çıka-
rezmi'dir. ran bilgin Ali Kuşçu'dur.