Page 443 - 7. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 443
ANA
ANAYASA’DAN GELEN GÜÇ - DAHA FAZLA DEMOKRASIYASA’DAN GELEN GÜÇ - DAHA FAZLA DEMOKRASI 6. ÜNITE 443
ANAYASA’DAN GELEN GÜÇYASA’DAN GELEN GÜÇ Sosyal Devlet: Vatandaşların hiçbir ayrım gözetilmeksi-
ANA
• Türkiye Cumhuriyeti Devleti demokratik devletlerin sa- zin kanunlar önünde eşit olduğunu ve devletin ana görev
hip olması gereken bütün niteliklere sahiptir. olarak halka hizmet etmeyi benimsediği devlet anlayışıdır.
• 1982 Anayasası'nın ilk maddesinde "Türkiye Devleti • Sosyal devlet, vatandaşları arasında dil, din, ırk, cin-
bir Cumhuriyettir." ifadesi yer alırken ikinci maddesi siyet, mezhep ayrımı gözetmeksizin her vatandaşını
ise Cumhuriyetin niteliklerini kapsamaktadır. eşit kabul eder ve herkese hizmet götürmeye çalışır.
Demokratik Devlet: Demokrasi, insanlık tarihi boyunca • Devlet; eğitim - öğretim, sağlık, yol, su, elektrik ve ile-
geliştirilmiş olan en ideal yönetim şeklidir. tişim hizmetini vatandaşlarına ulaştırmak zorundadır.
Demokrasi: Egemenliğin kayıtsız şartsız millete ait ol- • Anayasa'mızın 5. maddesinde devletin temel amaç ve
ması, milletin belirli aralıklarla yapılan seçimlerde seçtiği görevleri yer almaktadır.
EDİTÖR YAYINLARI
temsilciler aracılığıyla kendi kendini yönetmesidir. Madde 5: Devletin amaç ve görevleri
• Demokrasi ile yönetilen ülkelerde egemenliğin kullanıl- Türk milletinin bağımsızlığını ve bütünlü-
ması hiçbir şekilde kısıtlanamaz; bir kişiye zümreye ya ğünü ülkenin bölünmezliğini, Cumhuriyeti
da bir sınıfa bırakılamaz. Bu nedenle demokratik devlet- ve demokrasiyi korumak, kişilerin ve top-
ler halkın egemenliğine dayanan devlet modelidir. lumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlamak, kişinin
temel hak ve hürriyetlerini, sosyal hukuk devleti ve
Laik Devlet: Laiklik ilkesinin din hürriyeti ile din ve devlet
işlerinin ayrılığı olmak üzere iki boyutu bulunmaktadır. adalet ilkeleriyle bağdaşmayacak surette sınırlayan si-
yasal, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmaya insa-
• Din hürriyeti, inanç ve ibadet hürriyetlerini kapsamak- nın maddi ve manevi varlığının gelişmesi için gerekli
tadır. Inanç hürriyeti, herkesin dilediği inanç ve hürri- şartları hazırlamaya çalışmaktır.
yete sahip olabileceğini ya da hiçbir dini inanca sahip
olmayacağını ifade eder. Hukuk Devleti: Hukuk, devletçe konulan ve toplum ha-
yatını düzenleyen kurallar bütünüdür.
Madde 24: Herkes vicdan, dini inanç ve
kanaat hürriyetine sahiptir. Kimse ibade- • Hukuk kurallarını tüm vatandaşlarına eşit ve adil bir
te, dini ayin ve törenlere katılmaya, dini şekilde uygulayan ve her türlü uygulamasını hukuk ku-
inanç ve kanaatlerini açıklamaya zorlana- rallarına uygun olarak yapan devletlere hukuk devleti
maz; dini inanç ve kanaatlerinden dolayı kınanamaz ve denir.
suçlanamaz. • Hukuk devletinde, kurumlar yetkilerini hukuk kuralla-
• Laikliğin din ve devlet işlerinin ayrılığını belirten ikinci rından alır.
boyutu ise, din kurumlarının devlet görevlerini, devlet • Bu nedenle hukuk kurallarının milleti temsil eden mil-
kurumlarının da dini görevleri yerine getiremeyeceği- letvekilleri tarafından halkın yararı gözetilerek eşitlik
ni, bunların birbirinden ayrı olacağını ifade etmektedir. ilkesiyle açıklanması gerekir.
• Laik bir sistemde devlet bütün din mensuplarına eşit • Hukuk devletlerinde kanun önünde herkes eşittir.
davranır. • Hukuk devletlerinde haksızlığa uğradığını düşünen bi-
• Laik sistemde resmi bir devlet dini olmaz. Bu neden- reyler haklarını mahkemelere başvurarak ararlar.
lerdendir ki devletin dini inanç ve ibadetlere karışma- • Hukuk devletlerinde, adalet dağıtmakta sorumlu olan
ması, onları engellememesi ve engel olmaya çalışan- mahkemeler tarafsız ve bağımsızdır.
ları önlemesi gerekir. • Hiçbir kimse ya da kurum mahkemeler üzerinde baskı
kuramaz ve mahkemelerin vereceği kararı etkileye-
{ Not: Anayasamızda yer alan "Devletin dini Is- mez.
lam'dır." maddesi laikliğe ters düştüğü gerekçesiyle
1928 tarihinde anayasadan çıkarılarak anayasa laik-
DAHA F
leştirilmiştir. DAHA FAZLA DEMOKRASIAZLA DEMOKRASI
• Laik devletlerde devlet, aklın ve bilimin rehberliğinde • Demokrasiler, eğitimi demokratik bir toplum yapısı
yönetilir. oluşturmanın ön koşulu olarak görmektedir.
• Devlet yönetiminde bilimsel gelişmeler dışında hiçbir • Kişilerin demokratik haklarının ihlal edildiği yerler ge-
esas kabul edilemez. nellikle sıklıkla zaman geçirdikleri yerlerdir.
