Page 163 - 8. Sınıf VIP T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Soru Bankası
P. 163

ÜNİTE
             DEMOKRATİKLEŞME ÇABALARI
                                                                            5



                                              TEST 1
                              Çok Partili Yaşama Geçiş Denemeleri

           1  Aşağıda 9 Eylül 1923’te kurulan Halk Fırkası’nın parti tüzüğü verilmiştir:
                y Millî hakimiyetin halk tarafından ve halk için uygulanmasına rehberlik edilecek
                y Türkiye uygar devletler seviyesine çıkartılacak
                y Türkiye’de hukukun üstünlüğü sağlanacak
          EDİTÖR YAYINEVİ
             Buna göre Halk Fırkası’nın;
             I.  yeni Türk devletini demokrasiyle yönetilen bir ülke hâline getirme,
             II.  Türk toplumunu modern bir toplum hâline getirme,
             III. kanun önünde herkesi eşit kılma
             amaçlarından hangilerini gerçekleştirmeye çalıştığı söylenebilir?
             A) Yalnız I         B) I ve II       C) I ve III        D) I, II ve III

           2  17 Kasım 1924’te Mustafa Kemal’in yakın arkadaşlarından Kâzım Karabekir, Rauf Orbay, Ali
             Fuat Cebesoy, Refet Bele ve Adnan Adıvar gibi Millî Mücadele’nin önde gelen kişileri tara-
             fından  Terakkiperver  Cumhuriyet  Fırkası  kuruldu.  Bu  partinin  kurucuları,  özellikle  halifeliğin
             kaldırılması  konusunda  Mustafa  Kemal  ile  anlaşmazlığa  düştükten  sonra  Cumhuriyet  Halk
             Fırkası'ndan ayrılarak görüşlerini farklı bir partide dile getirmek istemişlerdir. Mustafa Kemal
             de “Millî egemenlik esasına dayanan ve bilhassa cumhuriyet idaresine sahip olan memleket-
             lerde siyasi partilerin mevcudiyeti tabidir.” diyerek arkadaşlarının bu girişimine olumlu bakmış-
             tır. O, konuyla ilgili başka sözünde “Bizim meclisimizde de iki parti olmalı, Hükûmeti denetleme
             sistemi kurulmalı ve medeni ülkelerin parlamentolarına benzemeliyiz demiştir.
             Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
             A)  Cumhuriyetin ilk yıllarında çok partili hayata geçiş çabaları görülmüştür.
             B)  Mustafa Kemal ve arkadaşları laiklik konusunda fikir ayrılığı yaşamaktadır.
             C)  Mustafa Kemal’in ülkede birden fazla partinin kurulmasını istemesi demokrasiye olan bağ-
                lılığını göstermektedir.
             D)  Demokratik yönetim anlayışının gelişmesi için tek parti yeterli görülmüştür.

           3  Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kurulması üzerine Mustafa Kemal Paşa “Bırakın karşı-
             mıza çıksınlar, ülke sorunlarını tartışalım; meclisimizde iki parti olmalı, hükûmeti denetleme
             sistemi kurulmalı ve uygar ülkelerin parlamentolarına benzemeliyiz.” demiştir.
             Aşağıdakilerden hangisi Mustafa Kemal’in bir sözüne uygun bir yargı değildir?
             A)  Siyasi partiler demokrasinin çoğulculuk ilkesinin bir gereğidir.
             B)  İnanç hürriyeti laik toplumlarda gelişir ve olgunlaşır.
             C)  İktidar ve muhalefet partileri demokratik yönetim ve anlayışın gelişmesini sağlar.
             D)  Medeni ülkelerde muhalafet partileri iktidar partisinin icraatlarını takip eder ve yanlış gör-
                düğü uygulamalarda iktidarı uyarır.
   158   159   160   161   162   163   164   165   166   167   168