Page 262 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

262
Akışı Bozan Cümle
Akışı Bozan Cümle
• Bir paragrafı oluşturan cümleler arasında konu bütünlüğü vardır. Parçadaki konu bütünlüğünün dışına çıkan cüm-
leler anlam akışını bozar.

̛ Örnek:
› Parçada İstanbul'da yaşanan bir batık
(I) İstanbul Yenikapı semtinde büyük bir arkeolojik kazı yü- keşfinden söz edilmektedir. I, II, III ve
rütülüyor. (II) Geçtiğimiz ay bu kazıda bulunan bir batık, IV. cümleler bu konudan bahsederken
haber oldu. (III) Bunun nedeniyse geminin ahşap bölüm- V numaralı cümle “batık”tan değil genel
lerinin ve yükün büyük bir ölçüde korunmuş olması. (IV)
Batık, eski dönem insanlarının yaşamıyla ilgili yeni bilgiler anlamda İstanbul'un altında bulunan
veriyor. (V) İstanbul'un altında da bir tarih yattığı yönünde- tarihî yapıdan bahsetmektedir. Bu
EDİTÖR YAYINLARI
ki düşüncelerim de son yıllarda giderek güçleniyor. nedenle V numaralı cümle düşüncenin
akışını bozmuştur.

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
1. Yazar betimleyici ögelerden sıklıkla yararlanıyor. Çözüm: Parçanın genelinde dil ve kültür konusu işlen-
------------- Gerçekten de öyle oldu. Metindeki yaşlı miştir. IV numaralı cümlede ise dilin kalıcılığı hakkında
ağaçların çatlamış kabukları elime battı, yağmurlarda söz söylenmiştir. Farklı bir konudan bahsedildiği için IV
ıslanmamak için büyük beyaz konağın çatısının altına numaralı cümle parçanın akışını bozmuştur.
koştum. Mekânı hissetmem olayı yaşamamı sağladı
ve yazar emeline ulaştı.
Bu parçadaki noktalı alana aşağıdakilerden han-
gisi getirilmelidir? 3. I� Yazdan kalma güneşli bir sonbahar gününde hem-
A) Mekânı ve kişileri ayrıntılarıyla anlatıyor. şehrilerimiz ne yapar?

B) Bunu okuru metne dahil etmek amacıyla yaptığını II� İnanmayacaksınız ama genci ve yaşlısıyla hem-
söylüyor. şehrilerimiz gün boyunca şehrin yeni park alanla-
rını dolduruyorlar.
C) Genellikle açıklamacı ve tartışmacı anlatım biçim-
lerini kullanan bu yazar için şaşırtıcı bir değişim. III� Hatta şehrin her tarafına uzanan bu parklar, man-
gal aşıklarına gece geç saatlere kadar hizmet ve-
D) Bu kitabı okumayı da bu nedenle tercih ettim.
rir.
IV� Konya’da piknik için yapılan park alanları gün bo-
Çözüm: Parçada yazarın belli bir amaçla betimlemeden yunca defalarca dolup taşar.
yararlandığı ve bu amacına ulaştığı anlatılmaktadır. Nok- Yukarıdaki cümlelerle anlamlı bir paragraf oluş-
talı alana kendinden sonraki cümlelerle uyumlu olarak turulmak istense yargıların sıralaması nasıl olma-
B'deki ifade getirilmelidir. lıdır?

A) I - II - III - IV
B) I - III - II - IV
2. (I) Dünyanın çok kültürlü yapısının en çarpıcı gös-
tergelerinden biri de dillerdir. (II) Her dilin taşıyıcısı C) I - II - IV - III
olduğu kültür, dünya kültürüne bir tür armağan yerine D) II - I - IV - III
geçer. (lll) Kültürlerin zenginliği dillere de yansır. (IV)
Bir dilin kurallarının yeni durumlara uyarlanabilmesi,
kalıcı olmasını sağlar. (V) Kültürlerin ve dillerin zen- Çözüm: Paragraf oluşturma sorularında ilk yapılması ge-
ginliği de ya şamın zenginliğini gözler önüne serer. reken giriş cümlesini bulmaktır. Bu paragrafta önce soru
sorularak konuya giriş yapılmış (I), sonra yazar kendi ce-
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi vabını vermiş (II), daha sonra konu genişletilmiş (IV) ve
düşüncenin akışını bozmaktadır?
en sonunda bir sonuca (III) bağlanmıştır. Buna göre doğru
A) II B) III C) IV D) V sıralama “I - II - IV - III” şeklindedir.