Page 279 - 8. SINF VIP TÜM DERSLER SORU BANKASI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 279

279
          ANLATIM BOZUKLUĞU (ÖZNE-YÜKLEM UYUMSUZLUĞU, EKLERLE İLGİLİ YANLIŞLAR)   13. BÖLÜM  –  1. TEST
           Özne-Yüklem Uyumsuzluğu                          lemlerle, “hiçbiri, kimse, hiçbirimiz” zamirleri
             • İnsan dışındaki varlıklar, organ adları ve fii-  olumsuz yüklemlerle kullanılmalıdır.
             limsiler çoğul özne olduğunda yüklem üçüncü    ³   Bu konuda herkes ona inandı, kimse beni
             çoğul şahıs eki (-lar) alamaz.                   dinlemedi. (Cümlede “kimse” zamirinin kul-
                                                              lanılmaması anlatımı bozar.)
             ³   Bacaklarım dünkü antrenman yüzünden bu-
               gün de sızladılar. (sızladı)              Eklerle İlgili Yanlışlar

             • Öznede sayı varsa yüklem tekil olur.         • İyelik eklerinin gereksiz kullanılması anlatımı
             ³   Üç öğrenci bu projede görev aldılar. (aldı)  bozar.
                                                            ³   Ben tartışmasını bilmeyen insanlarla aynı
       EDİTÖR YAYINLARI
             • Özne ile yüklemin kişi yönünden de uyumlu      ortamda bulunmam. (tartışmayı)
             olması gerekir.
                                                            • Çokluk ekinin gereksiz kullanılması anlatımı
             ³   Bu konuda ne sen ne de o bizlere yardım
               etti. (sen + o = siz) (ettiniz)              bozar.
                                                            ³   Bu sorunların yaşanmaması için birçok ted-
             • “Hepsi, herkes, hepimiz” zamirleri olumlu yük-  birler almamız gerekiyor. (tedbir)




          1.   Kimse herkesi memnun edemez ama bazılarını   4.   Cansız varlıkların ya da soyut kavramların çokluk
              hoşnut edebilir.                                hâlleri özne olduğunda cümlenin yüklemi tekil olur.
              Bu  cümledeki  anlatım  bozukluğunun  nedeni    Aşağıdakilerin hangisinde bu kurala uyulma-
              aşağıdakilerin hangisidir?                      mıştır?
              A)  Yanlış bağlaç kullanılması                  A)  Köylüler, uzaktan uzağa bağrıştılar.
              B)  Özne ile yüklemin uyumsuzluğu               B)  Dağlar, gün batımına doğru kızıllaştı.
              C)  Gereksiz birleşik fiil kullanılması         C)  Boksörler yaman dövüştüler.
              D)  Yüklemin geniş zaman kipinde çekimlenmesi   D)  Boş hayaller insanı daima yalnızlığa sürüklerler.


          2.   “Siz kaç yıl bu çalışmaların içerisindesiniz?”
              Yukarıdaki cümlede anlatım bozukluğu nasıl   5.   “Nedense  köpekler  sabaha  kadar  havladılar.”
              giderilebilir?                                  cümlesindeki anlatım bozukluğu aşağıdakile-
              A)  “bu” kelimesi cümleden atılarak             rin hangisi ile giderilebilir?
              B)  “yıl” sözcüğüne “-dır” eki getirilerek      A)  Nesne eklenerek

              C)  “içerisindesiniz” sözcüğü yerine “yapıyorsu-  B)  Özne tekil yapılarak
                 nuz” getirilerek                             C)  Yüklem tekil yapılarak
              D)  “siz” kelimesi cümleden atılarak            D)  Yer tamlayıcısı eklenerek


          3.   Yüklemdeki eyleme göre öznenin olmaması ya
              da bir öznenin birden fazla yükleme bağlanması   6.   Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eklerin kul-
              anlatım bozukluğuna yol açar.                   lanımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
              Hangisinde yukarıdaki açıklamaya örnek oluş-    A)  Siyasi sorunları ve sağlık sorunlarını masaya
              turacak bir anlatım bozukluğu vardır?              getirdiler.
              A)  Biz okumasını sevmeyen bir milletiz.        B)  Yeditaş oynamasını daha çok küçükken öğ-
              B)  Ben öğretmenime inanır ve severim.             rendim.
              C)  Neden en çok şairlere kızarlar, korkarlar.  C)  Gülmeyi  asla  unutmamalı,  insanı  sevdikçe
              D)  Herkes bu olayda kendi çıkarını düşünüyor,     sevmeli.
                 başkasını düşünmüyordu.                      D)  Ne oturmayı biliyor ne de kalkmayı!
   274   275   276   277   278   279   280   281   282   283   284