Page 502 - 8. SINF VIP TÜM DERSLER SORU BANKASI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 502
Çıkmış Soru 7. Dönemin Milli Eğitim Bakanı Reşit Galip, ülkemiz-
deki tek yüksek öğretim kurumu olan İstanbul Da-
5. Atatürk ilke ve inkılapları, yaşanan tecrübeler
ve geleceğe dair hedefler üzerine kurulmuştur. rülfünunun durumunu şu sözlerle ifade etmiştir:
Bu ilke ve inkılaplar Amasya Genelgesi’yle baş- “Memlekette sosyal ve siyasi büyük inkılaplar
layan, Erzurum ve Sivas Kongreleriyle devam oldu. Darülfünun bunlara karşı tarafsız bir göz-
eden ve TBMM’nin açılmasıyla ortaya çıkan ulu- lemci gibi kaldı. Ekonomik alanda anlamlı hare-
sal iradenin her şeyin üzerinde tutulmasını esas ketler oldu. Darülfünun bunlardan habersiz görün-
alır. Aynı zamanda hiçbir devletin himayesi ve dü. Hukukta önemli değişiklikler oldu. Darülfünun
etkisi altına girmeyi kabul etmez. yalnız yeni kanunları öğretim programına almakla
yetindi. Harf Devrimi oldu. Öz dil hareketi başladı.
Yukarıda Atatürk ilke ve inkılaplarının dayan-
dığı temel esaslardan hangisi vurgulanmış- Darülfünun hiç önemsemedi. Yeni bir tarih anla-
tır? yışı, millî bir hareket hâlinde bütün ülkeyi sardı.
Darülfünun da buna ilgi uyandırabilmek için üç
EDİTÖR YAYINLARI
A) Millî egemenlik ve tam bağımsızlık yıl kadar uğraşmak ve beklemek gerekti. İstanbul
B) Millî kültürün korunması ve geliştirilmesi Darülfünununu her şeyden soyutlanmış hâlde dış
alemden elini ayağını çekmişti.”
C) Sürekli gelişim ve değişimi öngörmesi
D) Uluslararası ilişkilerde saygı ve eşitliği esas Bu paragrafa göre Darülfünunun kapatılıp İs-
alması tanbul Üniversitesine dönüştürülmesinin ne-
denleri arasında aşağıdakilerin hangisinden
söz edilmemiştir?
A) Gelişmelere ayak uyduramaması
6. 23 Nisan 1920’de açılan Büyük Millet Meclisi, dö-
nemin şartları gereği olağanüstü yetkilere sahip B) Çağdaş bir anlayışa sahip olmaması
bir meclisti. Bu Meclis; Millî Mücadele’yi yöne- C) Devlet bütçesine gereksiz harcamalar getir-
tebilmek ve ihtiyaç duyduğu yetkileri belirleyebil- mesi
mek için 1921 yılında, Teşkilat - ı Esasiye adında, D) Durağan bir eğitim anlayışına sahip olması
bir anayasa hazırlamıştı. Savaş şartlarına cevap
verecek şekilde, kısa ve öz olarak hazırlanan bu
anayasada, temel hak ve özgürlüklerle ilgili kural-
lar yer almamıştı. Cumhuriyetin ilanından sonra 8. Atatürk Kurtuluş Savaşı’nda kazandığı zaferle
1921 Anayasası’nda değişiklik yapılmış; devletin yetinmemiş Türk ulusunun aklın ve bilimin önder-
yönetim şeklinin cumhuriyet, resmî dilinin Türkçe, liğinde medeni toplumlar düzeyinin üstüne eriş-
dininin İslam olduğuna dair maddeler anayasaya mesini, uluslararasında bağımsız, eşit ve onurlu
eklenmişti. Millî Mücadele’nin başarıyla tamam- olarak demokratik kurallar içinde mutlu bir ya-
lanmasının ardından değişen şartlara cevap ve- şam sürmesini amaçlamıştır. Atatürk’e göre Türk
recek daha geniş kapsamlı yeni bir anayasaya ulusunun onurlu ve özgür bir biçimde yaşaması
ihtiyaç duyuldu. Devletin temel kurumlarını ve ancak tam bağımsızlık ilkesiyle mümkündür. Bu
yetkilerini belirleyen, vatandaşların temel hak ve bağımsızlık aynı zamanda cumhuriyetçilik, milli-
hürriyetlerini koruma altına alan yeni anayasa, 20 yetçilik, halkçılık, devletçilik, laiklik ve inkılapçılık
Nisan 1924’te TBMM’de kabul edildi. sisteminin üzerine inşa edilmiştir. Atatürk “Hiçbir
zafer gaye değildir. Zafer ancak kendisinden son-
Buna göre;
ra daha büyük olan gayeyi elde etmek için gerekli
I. Olağanüstü şartlarda hazırlanmış olan 1921 ve en belli başlı bir vasıtadır.” sözüyle de bu ko-
Anayasası savaş sonrası ihtiyaçlara cevap nudaki düşüncesini dile getirmiştir.
vermemiştir. Bu parçada geçen “Büyük gaye” sözüyle Ata-
II. Savaş sonrası üniter devlet yapısına uygun türk aşağıdakilerden hangisini anlatmak iste-
bir anayasa hazırlanmıştır. miştir?
III. 1924 Anayasası değişmeden günümüze ka- A) Bağımsız bir Türkiye’yi hedeflemesini
dar gelmiştir.
B) Millî Mücadele ruhunun gelecek nesillere ak-
yargılarından hangilerine ulaşılamaz? tarılmasını
A) I ve II B) Yalnız III C) Atatürk ilkelerinin yaşatılmasını
502 C) Yalnız I D) Yalnız II D) Türk ulusunun inkılaplara sahip çıkmasını
