Page 64 - 8. SINIF DUBLEKS TÜRKÇE DEFTERİM
P. 64

ETKİNLİK DEFTERİ                                                   5. BÖLÜM: CÜMLENİN ÖGELERİ


          6.    Cümlenin Ögeleri

         Etkinlik  Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri ilgili kutucuklardan bularak örnekteki gibi doldurunuz.

               yüklemsiz                   özneyi                    vurgulu                    ara söz


            zarf tamlayıcısını         yer tamlayıcısını          cümle dışı unsur              gizli özne



         1   “Eyvah, babam geliyor!” cümlesinde “eyvah” sözcüğü                                       dur.
                                                              cümle dışı unsur
         2                                        bulduran soru da soruya verilen cevap da ismin -e, -de, -den hal eklerinden birini alır.
                Yer tamlayıcısını
             Nesneyi bulmadan önce mutlaka                                       bulmamız gerekir. Çünkü cümlenin ögeleri bulunurken bu
                                                  özneyi
         3
             iki öge karıştırılabilir.
         4                                        cümle olmaz, diğer ögeler yüklemin tamamlayıcısıdır.
                   Yüklemsiz
         5   Yüklemi fiil olan cümlelerde yükleme en yakın olan öge                                       ögedir.
                                                                 vurgulu
             Herhangi bir ögenin açıklayıcısı olan, cümlede iki virgül ya da iki çizgi arasına alınan, cümleden çıkarıldığında cümle-
         6
             nin anlamını bozmayan sözcük ya da sözcük grubuna                                       denir.
                                                                  ara söz
         7   Cümlede sözcük olarak bulunmayan fakat yüklemin çekiminden anlaşılan öznelere                                       denir.
                                                                                         gizli özne
             Yükleme sorulan nasıl, ne zaman, ne kadar, niçin, nere, neden, kimle, neyle soruları                                       bulmaya
                                                                                       zarf tamlayıcısını
         8
             yöneliktir.


          7.    Cümlenin Ögeleri

         Etkinlik  Aşağıdaki cümleleri ögelerine ayırınız. Bu ögeleri yandaki boşluğa örnekteki gibi yazınız.


                                        Cümleler                                           Ögeler

         1   Bilim dünyası, hayvanları inceleyerek çok ilginç robotlar icat ediyor.  Özne / Zarf Tamlayıcısı /B.siz Nesne / Yüklem

                                                                             Özne / Zarf Tamlayıcısı / Zarf Tamlayıcısı /
         2   Ben bu gurbet ile düştüm düşeli, her gün biraz daha süzülmekteyim.            Yüklem


         3   Birçok materyalin ham maddesinin petrol olduğunu biliriz.               Belirtili Nesne / Yüklem

         4   Sanat, gerçeği estetik düşünceyle yansıtan toplumsal bir alandır.          Özne / Yüklem


         5   Atatürk, İbrahim Çallı’dan bir resim sergisi açmasını istedi.    Özne / Yer Tamlayıcısı / Belirtili Nesne /
                                                                                           Yüklem
             Yakup Kadri Yaban romanında Anadolu İnsanının Millî Mücadele’ye bakı-  Özne / Yer Tamlayıcısı / Belirtili Nesne /
         6
             şını anlatmıştır.                                                             Yüklem
             Lozan Barış Antlaşması’ndan sonra ülkedeki tüm azınlıklar Türk vatandaşı  Zarf Tamlayıcısı / Özne / Zarf Tamlayıcısı /
         7
             olarak kabul edilmiş.                                                         Yüklem
             Soğuk bir kış sabahı çok sayıda kirpi donmamak için birbirine bir hayli yak- Zarf Tamlayıcısı / Özne / Zarf Tamlayıcısı /
         8
             laştı.                                                          Yer Tamlayıcısı / Zarf Tamlayıcısı / Yüklem


        64    Markaj Yayınları / 8. Sınıf Türkçe
                                         MARKAJ YAYINLARI
   59   60   61   62   63   64   65   66   67   68   69