Page 64 - 8. SINIF DUBLEKS TÜRKÇE DEFTERİM
P. 64
ETKİNLİK DEFTERİ 5. BÖLÜM: CÜMLENİN ÖGELERİ
6. Cümlenin Ögeleri
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri ilgili kutucuklardan bularak örnekteki gibi doldurunuz.
yüklemsiz özneyi vurgulu ara söz
zarf tamlayıcısını yer tamlayıcısını cümle dışı unsur gizli özne
1 “Eyvah, babam geliyor!” cümlesinde “eyvah” sözcüğü dur.
cümle dışı unsur
2 bulduran soru da soruya verilen cevap da ismin -e, -de, -den hal eklerinden birini alır.
Yer tamlayıcısını
Nesneyi bulmadan önce mutlaka bulmamız gerekir. Çünkü cümlenin ögeleri bulunurken bu
özneyi
3
iki öge karıştırılabilir.
4 cümle olmaz, diğer ögeler yüklemin tamamlayıcısıdır.
Yüklemsiz
5 Yüklemi fiil olan cümlelerde yükleme en yakın olan öge ögedir.
vurgulu
Herhangi bir ögenin açıklayıcısı olan, cümlede iki virgül ya da iki çizgi arasına alınan, cümleden çıkarıldığında cümle-
6
nin anlamını bozmayan sözcük ya da sözcük grubuna denir.
ara söz
7 Cümlede sözcük olarak bulunmayan fakat yüklemin çekiminden anlaşılan öznelere denir.
gizli özne
Yükleme sorulan nasıl, ne zaman, ne kadar, niçin, nere, neden, kimle, neyle soruları bulmaya
zarf tamlayıcısını
8
yöneliktir.
7. Cümlenin Ögeleri
Etkinlik Aşağıdaki cümleleri ögelerine ayırınız. Bu ögeleri yandaki boşluğa örnekteki gibi yazınız.
Cümleler Ögeler
1 Bilim dünyası, hayvanları inceleyerek çok ilginç robotlar icat ediyor. Özne / Zarf Tamlayıcısı /B.siz Nesne / Yüklem
Özne / Zarf Tamlayıcısı / Zarf Tamlayıcısı /
2 Ben bu gurbet ile düştüm düşeli, her gün biraz daha süzülmekteyim. Yüklem
3 Birçok materyalin ham maddesinin petrol olduğunu biliriz. Belirtili Nesne / Yüklem
4 Sanat, gerçeği estetik düşünceyle yansıtan toplumsal bir alandır. Özne / Yüklem
5 Atatürk, İbrahim Çallı’dan bir resim sergisi açmasını istedi. Özne / Yer Tamlayıcısı / Belirtili Nesne /
Yüklem
Yakup Kadri Yaban romanında Anadolu İnsanının Millî Mücadele’ye bakı- Özne / Yer Tamlayıcısı / Belirtili Nesne /
6
şını anlatmıştır. Yüklem
Lozan Barış Antlaşması’ndan sonra ülkedeki tüm azınlıklar Türk vatandaşı Zarf Tamlayıcısı / Özne / Zarf Tamlayıcısı /
7
olarak kabul edilmiş. Yüklem
Soğuk bir kış sabahı çok sayıda kirpi donmamak için birbirine bir hayli yak- Zarf Tamlayıcısı / Özne / Zarf Tamlayıcısı /
8
laştı. Yer Tamlayıcısı / Zarf Tamlayıcısı / Yüklem
64 Markaj Yayınları / 8. Sınıf Türkçe
MARKAJ YAYINLARI