Page 92 - 8. SINIF DUBLEKS TÜRKÇE DEFTERİM
P. 92

ÖZETİN ÖZETİ                                                7. BÖLÜM: NOKTALAMA İŞARETLERİ


                     KESME İŞARETİ ( ‘ )                                     YAY AYRAÇ (    )


         Q   Özel  ad  kapsamına  giren  sözcüklere  getirilen  iyelik,   Q   Cümlenin  yapısıyla  doğrudan  doğruya  ilgisi  olmayan,
            durum  ve  bildirme  gibi  çekim  ekleri  kesme  işaretiyle   yazının  ve  sözün  aslında  olmayıp  sonradan  eklenmiş
            ayrılır.                                             olan açıklayıcı sözcükleri ve söz gruplarını (ek bilgileri)
                                                                 göstermek için kullanılır.
            » Mustafa Kemal Atatürk’ün katıldığı son savaştı.
            » Türkiye’mizin güzellikleri o kadar fazla ki saymakla bitmez.    » Günlük  yazı  dizilerinde  bile  metaforlara  (mecazlara)
                                                                 sıkça yer verirdi.
         Q   Kısaltmalara,  sayılara,  belirli  bir  tarih  bildiren  ay  ve
            gün adlarına gelen ekleri ayırmak için kullanılır.    » Mevlana;  ölümü,  gerçek  dünyaya  dönüş  olarak  gördü-
                                                                 ğünden düğün gecesi (şebiarus) diye niteler.
            » 17  Ağustos’ta  TV’lerde  depremde  yaşananlar  canlı
            yayınlandı.
                                                               UYARI:  Yay  ayraç  içinde  bulunan  ve  yargı  bildiren  anla-
            » 2020  yılı,  21’inci  yüzyılın  tüm  felaket  senaryolarını   tımların sonuna uygun noktalama işareti konur.
            gerçekleştirdi.
                                                                  » Anadolu kentlerini, köylerini (Köy sözünü de çekinerek
         UYARI:  Özel adlar için yay ayraç içinde bir açıklama yapıl-  yazıyorum.) kendimizi göstermek için geziyoruz.
                dığında kesme işareti yay ayraçtan önce kullanı-
                lır.                                          Q   Yabancı kelimelerin okunuşları parantez içinde verilir.
             » İsmet Paşa (İnönü)’nın hataları hizmetlerini yok     » Shakespeare (Şekspir) dünyanın en seçkin drama yazar-
            etmemeli. (Yanlış)                                   larından biridir.
            İsmet Paşa’nın (İnönü) hataları hizmetlerini yok   Q   Tiyatro  eserlerinde  konuşanın  hareketlerini,  durumunu
            etmemeli. (Doğru)
                                                                 açıklamak ve göstermek için kullanılır.
           Kesme İşaretinin Kullanılmadığı Yerler                » Karagöz  –  Güle  güle!..  (Söylenir.)  Aman  neyse  ki  çiğ
                                                                 hamsi  kafası  yemekten  kurtuldum.  (Bir  kuzu,  mele-
         Q   Kurum, kuruluş, kurul, birleşim, oturum ve iş yeri adla-
            rına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz.                  yerek,  oynayıp  sıçrayarak  perdeye  girer.  Karagöz’ün
                                                                 yanından geçip eve girer.)
            » Danışma  Kurulundan  çıkan  sonuçlar,  kimseyi  mutlu
            etmedi.                                           Q   Söze  alay  etme,  hafife  alma,  küçümseme,  inanmama,
                                                                 kinaye  anlamları  katmak  için  ünlem  işaretiyle  birlikte
         Q   Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve bunlar-
            dan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz.       kullanılır.

            » Türk - çe - nin    -çe    yapım eki                » Çocuk çok akıllı (!) olduğunu sanıyor.
            » Kadir - ler - in    -ler    çokluk eki
         Q   Sonunda  3.  teklik  kişi  iyelik  eki  olan  özel  ada,  bu  ek   EĞİK ÇİZGİ ( / )
            dışında başka bir iyelik eki getirildiğinde kesme işareti
            konmaz.                                           Q   Dizeler yan yana yazıldığında dizelerin arasında kullanılır.
                                                                 » Can  kafeste  durmaz  uçar  /  Dünya  bir  han,  konan
            » Boğaz Köprümüzün    Köprü(sü)
                                                                 göçer / Ay dolanır, yıllar geçer / Dostlar beni hatır-
                                                                 lasın
                                                              Q   Adres yazarken apartman numarası ile daire numarası
                    KÖŞELİ AYRAÇ ( [  ] )                        arasında ve semt ile şehir arasında kullanılır.

         Q   Ayraç içinde ayraç kullanılması gereken durumlarda yay     » İnanç Sokağı No.: 10/5 Ulus / ANKARA
            ayraçtan önce köşeli ayraç kullanılır.            Q   Tarihlerin  yazılışında  gün,  ay  ve  yılı  gösteren  sayıları
            » Kirpi [Refik Halit Karay (1888-1965)] bazı eserlerinin   birbirinden ayırmak için kullanılır.
            konusunu İstanbul’un kenar mahallelerinden seçmiştir.    » Babası 29/12/1969 doğumluymuş.



                                         MARKAJ YAYINLARI
        92    Markaj Yayınları / 8. Sınıf Türkçe
   87   88   89   90   91   92   93   94   95   96   97