Page 10 - 9. SINIF COĞRAFYA DEFTERİM - GİRİŞ YAYINLARI

ÖZETİN ÖZETİ Ünite 2: Beşeri Sistemler

geçmİşten günümüze yerleşmeler

Yerleşme: İnsanların yaşamını devam ettirdiği çeşitli ekonomik faaliyetlerde bulunduğu alanlardır. Yerleşme, ihtiyaçtan
doğmuştur.

Yerleşmeyi Etkileyen Faktörler

Doğal Faktörler Beşeri Faktörler

GİRİŞ YAYINLARI
Göçler
İklim Toprak Yapısı
Ekonomik Faaliyetler
Su Kaynakları Kara ve Denizlerin Dağılışı
Ulaşım Olanakları
Yer Şekilleri Bitki Örtüsü Bilim ve Teknolojideki Gelişmeler

Q İlk insanlar, barınak olarak mağarayı ve ağaç kovuklarını seçmişlerdir.
Q Yaşamlarını avcılık ve toplayıcılıkla sürdürmüşlerdir.

Q Bu hayat tarzı insanların sürekli yer değiştirmesine neden olmuştur.
Q Paleolitik Çağ’da (Yontma Taş) Çin’de Çukutien, ülkemizde Karain (Antalya), Yarımburgaz (İstanbul) mağaraları ilk yerleş-
melere örnektir.
Q İnsanlar tarımı öğrenince yerleşik hayata geçmişlerdir. İlk yerleşmelerin tarihi tarımla başlamıştır.

Q Tarımsal üretim ve sürekli yerleşik hayatla birlikte nüfus artış hızı da yükselmiştir. (Neolitik (Cilalı Taş) Çağ)
Q Dünya’da ilk yerleşmeler Mezopotamya’da, Mısır’da, Çin’de ve Hindistan’da su kenarlarında kurulmuştur. (Nil, İndus, Ganj,
Sarıırmak, Gökırmak, Fırat, Dicle)
Q İnsanların üretim araçlarını geliştirmesi üretimin artmasına neden olmuştur.
Q İhtiyaçtan fazla üretim ticareti doğurmuştur. Yeni meslek grupları oluşmuştur.
Q Ekonomik etkinliklerin gelişmesi ve farklılaşması, yerleşim birimlerinde de farklılıklara neden olmuştur.
Q Buna bağlı olarak şehirler tarım, ticaret, liman şehirleri ile dini ve idari şehirler gibi adlar almıştır.
Q Yerleşmeye müsait olan alanlara ökümen, olmayan yerlere anökümen denir.

Yerleşmeyi Sınırlandıran Faktörler

Kutuplar Yer şekilleri Yükselti Çöller

Kutup bölgelerinde sıcaklık Dağlık ve engebeli alanlar Yerden yükseldikçe sıcaklık Yağışın yetersiz olduğu
o
yıl boyu 0 C nin altında yerleşmeyi sınırlandırır. değerlerinin düşmesine bağlı sıcaklığın çok yüksek olduğu
olduğundan bu durum Alpler, Kayalık Dağları ve olarak yerleşmeler seyrek- bataklık ve gür ormanlar
yerleşmeyi sınırlandıran Himalayalar gibi alanlarda leşerek belli bir yükseltiden ulaşım ve tarım açısından
faktörlerdendir. yerleşmeler sınırlıdır. sonra kaybolur. elverişsiz olduğu için yerleşim
alanı olarak tercih edilmez.

108 Giriş Yayınları / 9. Sınıf Coğrafya