Page 55 - 9. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları

¦ DOĞAL SİSTEMLER § 55
55

Harita Başlığı: Haritanın kullanım amacını belirtmeli, haritayı tanıtmaya yeterli, açık ve kısa olmalıdır.

Harita İşaretleri (Lejant): Haritada kullanılan özel işaretlerin ne anlama geldiğini gösteren bölümdür.
Her haritanın kullanım amacına göre farklı işaretler kullanılır.

Koordinat Sistemi: Haritası yapılacak alanın öncelikle enlem ve boylamları belirlenir. Çünkü haritanın
ölçeği, bu alanın genişliğine ve kullanım amacına göre belirlenir.

Çerçeve: Tüm haritalarda, haritası yapılacak alanı sınırlayan bir iç çerçeve ve diğer harita elemanlarını
sınırlayan dış çerçeve çizilmelidir.
EDİTÖR YAYINEVİ
Yön İşareti: Haritanın yönünü gösteren oktur. Bir haritada yön oku yoksa meridyenlerin uzanış yönü de
aynı görevi yapar (Sadece yön oklarına bakılarak yarım küre hakkında kesin bilgi verilemez).

Ölçek: Haritanın kullanım amacına göre belirlenmelidir. Herhangi bir yeri belirli oranlarda küçültme işine
denir.

ÖLÇEK ÇEŞİTLERİ
KESİR ÖLÇEK

* 1/25.000 - 1/300000 veya 1:250 000 şeklinde yazılan ölçeklere kesir ölçek denir. Bu
ölçekte küçültme oranı, payı 1 olan kesir sayıları ile gösterilir. Kesir ölçeğinde, harita ya da plân
üzerindeki 1 cm’lik uzaklığın, gerçekte ne kadar olduğu paydada görülür.

1 HU Her zaman "1" olmalıdır.
300.000 GU Birimi mutlaka (Haritalardaki küçültme oranıdır.) cm olmalıdır.

ÇİZGİ (GRAFİK) ÖLÇEK

* Çizgi ölçeği, haritanın bir köşesinde
çizgi ile gösterilir. Çizgi ölçeği, hari- 0 10 Çentik 20 30 km Ölçeğin birimi
tadaki küçültme oranına göre, eşit Gerçek uzaklık
bölümlere ayrılıp üzerine rakamlar
yazılarak oluşturulmaktadır. Ölçek Haritadaki uzaklık
rakamından, plân veya haritası
yapılan yerlerin, gerçek ölçülerinin ne kadar küçültüldüğünü anlarız. Kuşuçumu uzunluk hesapla-
nabilir. Fotokopi makinelerinde büyütme ve küçültme yapıldığında kullanılabilir. Bölmeler arasına
çentik denir. Çentikler arası verilmemişse 1 cm olarak alınır. 1 cm olma zorunlulukları yoktur.

KESİR ÖLÇEĞİN ÇİZGİ ÖLÇEĞE ÇEVRİLMESİ

* Kesir ölçeğin çizgi ölçeğe çevrilmesi için haritadaki 1 cm’nin gerçekte kaç km’yi gösterdiğinin
bulunması gerekir.