Page 39 - 9. Sınıf Türk Dili Edebiyatı Öğretmenin Ders Notları
P. 39

¦ HİKÂYE §                                                                39
                                                                                    39

              N
              NOTOT
              y Soru eki olan “mi” cümleye soru anlamından başka anlamlar da katabilir:
              » Sana güzel mi güzel bir elbise aldım. (pekiştirme)
              » Bu testi de çözdün mü konuyu daha iyi anlarsın. (koşul)

              » Tüm bunları ben mi söylemişim? (şaşırma)
              » Gel desen gelmez miyim? (gelirim)



          EDİTÖR YAYINEVİ
             “DE” BAĞLACI VE “-DE” EKİNİN YAZIMI

             * “de / da” bağlacı bir sözcük türü olduğu için daima ayrı yazılır. Bulunma durum eki olan “-de,
            -da, -te,-ta” ise sözcüklerle bitişik yazılır. “de” bağlacı cümleden çıkarıldığında cümlenin anla-
            mında genellikle bozulma veya daralma olmaz. Buna karşılık “-de” eki cümleden çıkarıldığında
            anlamda bozulma ve daralma olur.
                      Bağlaç olan "de"                     Bulunma durum eki olan "-de"
               » Ahmet de seni merak etmişti.              » Habersiz gidince aklım sende kalmıştı.

               » Sen de başını alıp gitme, ne olursun!     » Elini attığı her işte başarılı oluyor.
               » Dün beni soran adam, okula da uğramış.    » Tüm eşyalarım Ali'de kaldı.


              N
              NOTOT
              y Bulunma hâl eki olan “-de”, eklendiği sözcüğün son sesindeki ünsüz harfe göre sertleşip “-te,
             -ta” biçimine dönüşür. “de” bağlacı ise hiçbir zaman sertleşmez, daima “de” veya “da” biçiminde
             yazılır.
              » Kuşlar ağaçta yuva yapmış. (bulunma eki)

              » Bu ağaç da kurumaya başladı.(bağlaç)
              » Güneşte uzun süre kalma sakın. (bulunma eki)
              » Güneş de batıyor, karanlığa kalacağız. (bağlaç)




             “Kİ” BAĞLACI VE “-Kİ” EKİNİN YAZIMI
             BAĞLAÇ OLAN “Kİ”

          *  Sözcük ve sözcük gruplarını çeşitli anlam ilgileriyle birbirine bağlayan “ki” bağlacı daima ayrı yazı-
            lır. Cümleden çıkarıldığında anlamda daralma ya da bozulma olmaz.
              » Duydum ki unutmuşsun gözlerimin rengini. (Duydum, unutmuşsun gözlerimin rengini.)
              » Sen ki dünyalara değersin. (Sen dünyalara değersin.)
              » Şimdi anlıyorum ki o yaptıklarım hataydı. (Şimdi anlıyorum, o yaptıklarım hataydı.)
   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44