Page 39 - 9. Sınıf Türk Dili Edebiyatı Öğretmenin Ders Notları
P. 39
¦ HİKÂYE § 39
39
N
NOTOT
y Soru eki olan “mi” cümleye soru anlamından başka anlamlar da katabilir:
» Sana güzel mi güzel bir elbise aldım. (pekiştirme)
» Bu testi de çözdün mü konuyu daha iyi anlarsın. (koşul)
» Tüm bunları ben mi söylemişim? (şaşırma)
» Gel desen gelmez miyim? (gelirim)
EDİTÖR YAYINEVİ
“DE” BAĞLACI VE “-DE” EKİNİN YAZIMI
* “de / da” bağlacı bir sözcük türü olduğu için daima ayrı yazılır. Bulunma durum eki olan “-de,
-da, -te,-ta” ise sözcüklerle bitişik yazılır. “de” bağlacı cümleden çıkarıldığında cümlenin anla-
mında genellikle bozulma veya daralma olmaz. Buna karşılık “-de” eki cümleden çıkarıldığında
anlamda bozulma ve daralma olur.
Bağlaç olan "de" Bulunma durum eki olan "-de"
» Ahmet de seni merak etmişti. » Habersiz gidince aklım sende kalmıştı.
» Sen de başını alıp gitme, ne olursun! » Elini attığı her işte başarılı oluyor.
» Dün beni soran adam, okula da uğramış. » Tüm eşyalarım Ali'de kaldı.
N
NOTOT
y Bulunma hâl eki olan “-de”, eklendiği sözcüğün son sesindeki ünsüz harfe göre sertleşip “-te,
-ta” biçimine dönüşür. “de” bağlacı ise hiçbir zaman sertleşmez, daima “de” veya “da” biçiminde
yazılır.
» Kuşlar ağaçta yuva yapmış. (bulunma eki)
» Bu ağaç da kurumaya başladı.(bağlaç)
» Güneşte uzun süre kalma sakın. (bulunma eki)
» Güneş de batıyor, karanlığa kalacağız. (bağlaç)
“Kİ” BAĞLACI VE “-Kİ” EKİNİN YAZIMI
BAĞLAÇ OLAN “Kİ”
* Sözcük ve sözcük gruplarını çeşitli anlam ilgileriyle birbirine bağlayan “ki” bağlacı daima ayrı yazı-
lır. Cümleden çıkarıldığında anlamda daralma ya da bozulma olmaz.
» Duydum ki unutmuşsun gözlerimin rengini. (Duydum, unutmuşsun gözlerimin rengini.)
» Sen ki dünyalara değersin. (Sen dünyalara değersin.)
» Şimdi anlıyorum ki o yaptıklarım hataydı. (Şimdi anlıyorum, o yaptıklarım hataydı.)