Page 38 - 9. Sınıf Tarih Öğretmenin Ders Notları

¦ §
38 İNSANLIĞIN İLK DÖNEMLERİ
38
* Güçlerinin meşruiyet kaynağı tanrısaldı. * Aristokratların güçlenmesiyle birlikte Yunan

* Soy kavramı da önemliydi. sitelerinde yönetim bu sınıfın eline geçti.

* Başa geçen soy, bir önceki soy ile akrabalık * Böylece siyasi gücün meşruiyeti dine değil
toprak zenginliğinden gelen asilliğe dayan-
ilişkisi kurmak veya akraba olduklarını iddia
etmek zorunda kalıyordu. maya başladı. Tarihte ilk defa Yunan şehir
devletlerinde görülen bu yönetim şekli
N zamanla yönetme yetkisinin bir grubun eline
NOTOT
y Monarşi: Siyasi gücün bir tek kişinin elinde geçtiği oligarşiye dönüşmüştü.
bulunduğu ve yönetimin genellikle kan
yoluyla aile bireylerine geçtiği yönetim biçi- * Ticaretin gelişmesiyle birlikte zenginleşen

midir. tüccar ve zanaatkârların yönetimde söz
sahibi olmak istemeleri aristokratlar ile karşı
karşıya gelmelerine neden oldu. Bu sınıflar
HITITLER arasında başlayan mücadele ortamında şehir
devletlerinin yönetimini “tiran” adı verilen
Anadolu’da MÖ 1700’lerde kurulan Hititlerde
* başyargıç olarak bu kanunları uygulardı. YAYINEVİ
kralların, gücünü tanrıdan aldığına inanılır ve kişiler ele geçirdiler.
emirleri tanrının emriymiş gibi görülürdü. * Yönetimde zorla ve yasal olmayan yollardan
* EDİTÖR için tam anlamıyla meşruiyet kazanamadı-
gelen tiranlar, şehirleri imar edip asayişi sağ-
Hitit kralı tanrı adına devleti yönetir, orduya
*
ladılar. Ancak bir diktatör gibi davrandıkları
başkomutanlık yapar, kanunları koyar ve
lar. Toplumdaki alt ve orta sınıfların demok-
Ancak Hitit kralları kendilerini tanrı olarak
rasi talepleri karşısında iktidarı bırakmak
görmezdi. Hititlerde yönetim dine dayalı bir
zorunda kaldılar.
krallık veya teokratik bir monarşiydi.
SÜMERLER
URARTULAR
Sümerlerde her şehir devleti bir tanrı adına
Urartu kralları yaptıkları işleri tanrıları Haldi
kurulur ve ensi ya da patesi denilen rahip
adına yaparlardı. Krallar tanrı değildi ama * Mezopotamya uygarlıklarından biri olan
onun yerine hükmederlerdi. Bu yönüyle Urar- krallar tarafından yönetilirdi.
tular, Hititlerle benzerlik göstermiştir. Yöneticilerin soy dayanışmasıyla hareket
*
ettikleri Sümerlerde krallık babadan oğula
geçerdi.
YUNAN MEDENIYETI

* Siyasi birliğin sağlanamadığı Ege, Yunan ve * Tanrı vekili sayılan Sümer kralları dini ve
siyasi yetkileri kendisinde toplardı.
Girit medeniyetlerinde şehir devleti aristok-
rat denilen zengin toprak sahiplerinin bir ELAM, ASUR VE BABILLER
araya gelmesiyle kurulmuştu.
* Bu devletler ilk zamanlarda tanrılar adına * Elam, Asur ve Babil medeniyetlerinde kral
tanrının yeryüzündeki temsilcisi olup tanrı
hareket ettiklerini söyleyen ve “basileus” ola-
rak adlandırılan krallar tarafından yönetildi. adına ülkeyi yöneten rahip krallardı.