Page 97 - 9. Sınıf Tarih Öğretmenin Ders Notları

¦ İLK VE ORTA ÇAĞLARDA TÜRK DÜNYASI § 97
97

NOTOT
N
TÜRGEŞLER (TÜRGIŞLER)
y Tarihte ilk Müslüman Türk devleti olan İtil
* Batı Kök Türk Devleti’nin yıkılmasıyla Sulu Bulgarları Doğu Avrupa’da Türk-İslam
Kağan öncülüğünde bağımsız oldular. kültürünün temsilcisi olmuşlardır.

* Maveraünnehir’e giren Emevilerle mücadele
ederek, Emevilerin Orta Asya’yı ele geçirme-
lerini engellediler. KIRGIZLAR

* Bilinen ilk hükümdarları olan Baga Tarkan, * 840 yılında Uygur Devleti’ni yıkarak,
Avrupa Hun İmparatorluğu’nun yıkılmasın-YAYINEVİ
Türk tarihinde kendi adına para bastıran ilk Ötüken’de Kırgız Devleti’ni kurdular.
hükümdardır. Cengiz Han Dönemi’nde Moğol egemenliği
*
* Yerleşik hayata geçen ikinci Türk boyu olan altına giren ilk Türk kavimidir.
Türgişler 776 yılında Karlukların saldırıları 1991’de bağımsız olup günümüzde aynı isimle
sonucu siyasi varlıklarını kaybettiler. * varlıklarını sürdürmektedirler.

BULGARLAR * Zengin bir sözlü edebiyata sahip olan Kırgız-
ların bu alandaki en önemli eseri dünyanın en
* Kök Türk Devleti’nin yıkılması üzerine (630) uzun destanı sayılan Manas Destanı’dır.
EDİTÖR * 744 yılında Uygurlar ve Basmillerle birleşe-
Kubrat Kurt yönetiminde Karadeniz’in kuze-
KARLUKLAR
yinde Büyük Bulgar Devleti’ni kurdular.
*
rek Kök Türk Devleti’ne son verdiler.
dan sonra Karadeniz’in kuzeyine gelen Hunla-
rın buradaki değişik Türk boylarından oluşan
751 yılında yapılan Talas Savaşı’nda
Otuz-Ogurlarla birleşmesiyle ortaya çıkan *
Abbasiler’in yanında yer alarak Çinlilerin
topluluk Bulgar adıyla anılmıştır.
yenilmesine katkıda bulundular.
Hazarların, Büyük Bulgar Devleti’ni yıkma-
*
Karluklar Orta Asya’da ilk Türk-İslam dev-
*
dılar.
leti olan Karahanlıların kurulmasında rol
Tuna boylarına yerleşen Bulgarlar Boris Han
* sıyla Tuna ve İtil Bulgarları olarak ikiye ayrıl- * İslamiyet’i kabul eden ilk Türk topluluğudur.
oynadılar.
(864) Dönemi’nde Hristiyanlığı resmi din ola-
rak kabul ettiler. Bu durum, aynı zamanda HAZARLAR
Tuna Bulgarları için Slavlaşma sürecini de * I. Kök Türk Devleti’nin yıkılmasıyla Kara-
başlatmış oldu. deniz’in kuzeyi ile Kafkaslar bölgesinde kurul-

* İtil Nehri çevresine yerleşen Bulgarlar 680 muştur (630).
yılında İtil Bulgar Devleti’ni kurdular. Hz. Osman ve Emevi dönemlerinde Müslüman
*
* İtil Bulgarları, Müslüman tüccarlarla kur- Araplar ile mücadele etmişlerdir.
dukları ticari ilişkiler sırasında İslamiyet ile * Diğer devletlerle kurdukları ilişkiler sonu-
tanıştılar ve 922 yılında İslamiyet’i kabul cunda Hazar ülkesinde İslamiyet, Hristiyan-
ettiler. lık ve Musevilik inançları yayılmıştır.