Page 14 - 9. SINIF TARİH DEFTERİM - GİRİŞ YAYINLARI

ÖZETİN ÖZETİ 4. ÜNİTE: İLK VE ORTA ÇAĞLARDA TÜRK DÜNYASI

TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI

Türk Adının Anlamı
Q Türkler, MÖ 7. yüzyılda Kögmen Dağları (Sayan Dağları) eteklerinde tarih sahnesine çıkmıştır.
Q Çin kaynaklarında
Q Tarih boyunca Asya, Afrika ve Avrupa’da irili ufaklı devletler kurmuşlardır.
 Miğfer
Q Gittikleri her coğrafyaya kendi kültürlerini götürmüşler ve bu coğrafyaların kültüründen Q Armiunus Vambery’e
etkilenmişlerdir.
göre  Türemek
Q Divan-ı Lügati’t
Türklerin Ana Yurdu Türk’te  Olgunluk

Çağı
GİRİŞ YAYINLARI

Q Türklerin ilk ana yurdu olan Orta Asya; Q Orta Asya’nın bu sınırları içinde Türklerin
doğuda Kingan Dağları, batıda Hazar Denizi, ilk ana yurdu doğuda Altay Dağları batıda Q Ziya Gökalp’e göre
 Türeli, töreli
kuzeyde Sibirya, güneyde ise Hindikuş ve Aral Gölü, kuzeyde ise Ural Dağları ara-
Karanlık Dağları ile çevrilidir. sında kalan bölgedir. Q Türk adı ilk olarak Çin
yıllıklarında geçmiştir.
Q Orta Asya’da karasal iklim hakimdir. Kışları Q Bu iklimin yapısında Orta Asya’nın etrafı-

oldukça soğuk, yazları ise sıcak ve kurak nın dağlarla çevrili, geniş bozkırlar ve çöl- Q Türk adını devlet adı
geçer. lerle kaplı olması etkili olmuştur. olarak ilk kez kullanan
Kök Türklerdir.

İlk Çağ Medeniyetleri

Q Orta Asya’daki en eski kültür merkezidir.
Anav Kültür Merkezi
(MÖ 4000-MÖ 1000) Q Anav günümüzde Aşkabat’ın güneydoğusundaki bir yerleşim yeridir.
Q At ilk defa bu kültürde görülmüştür.

Q Altay-Sayan Dağları’nın güneybatısında (Minusinks Bölgesi) yapılan kazılarda ortaya çık-
Afanesyevo Kültür mıştır.
Merkezi
(MÖ 2500-MÖ 1700) Q Türk izlerine rastlanan ilk Orta Asya kültür merkezidir.
Q Türklerin en eski kültür merkezi olarak kabul edilmektedir.

Andronova Kültür Q Adını Yenisey yakınlarındaki Andronova yerleşiminden alan kültürdür.
Merkezi Q Afanesyevo kültürünün daha geniş alana yayılmış ve daha gelişmiş biçimidir.
(MÖ 1700-MÖ 1200) Q Türklerin ataları tarafından meydana getirilmiştir.

Q Karasuk kültürü adını Yenisey Irmağı’nın bir kolu olan Karasuk Nehri’nden almıştır.
Karasuk Kültür Merkezi
(MÖ 1200-MÖ 700) Q Orta Asya’da ilk kez demirden yapılmış araç-gereçlere bu kültürde rastlanmıştır.
Q İskit kültürünü oluşturan atlı-göçebe kültürün Orta Asya’ya yayılmasını sağladılar.

Tagar Kültür Merkezi Q En gelişmiş Orta Asya kültür merkezidir.
(MÖ 1700-MÖ 300) Q Bölgenin adından dolayı burada yaşayan Türklere Altaylılar denilmiştir.

60 Giriş Yayınları / 9. Sınıf Tarih