Page 8 - 9. SINIF TARİH DEFTERİM - GİRİŞ YAYINLARI

ÖZETİN ÖZETİ 2. ÜNİTE: İNSANLIĞIN İLK DÖNEMLERİ

İNSANLIĞIN İLK DÖNEMLERİ

Yazının İcadından Önce İnsan Avcılık-Toplayıcılıktan Üreticiliğe

Q Yazının icadından önceki dönemlere tarih öncesi dönemler Q İnsanlığın ilk dönemlerinde nüfusun artmasıyla birlikte
sonrasına ise tarihi dönemler denir. mağaraların yerini, megaron tipi ev şeklindeki barınaklar
almıştır.
Q Tarih öncesi dönemler isimlendirilirken o dönemde kullanı-
lan araç-gereç ve madenler baz alınmıştır. Q İnsanoğlu, kendiliğinden yetişen yabani buğday, arpa ve
çavdar gibi tahılları toplayarak kullandı.
Q Tarih öncesi devirler; taş ve maden olmak üzere ikiye ayrılır.
Q İnsanlar zamanla bu yabani tahılları ıslah ederek kendi
Q Tarih öncesi devirler her bölgede aynı tarihlerde yaşanma- kontrolünde düzenli bir tarımsal faaliyete başladı.
mıştır.
GİRİŞ YAYINLARI
Q Hayvancılığın keşfiyle birlikte insanlar avcı-toplayıcı göçe-
Q Tarih Öncesi Dönem’de insanlar tabiata bağlı bir hayat belikten üretime dayalı yerleşik hayata geçmeye başladı-
sürdüler. lar.
Q İnsanlar mağaralar ve ağaç kovukları gibi doğal barınak- Q Elip biçtikleri tarlaların yakınında ilk köy yerleşmelerini
larda yaşadılar. kurdular.
Q Tarih Öncesi Dönem’de ateşin kontrol altına alınıp kullanıl- Q Hayvan postları yerine bitki liflerinden yaptıkları giysileri
ması önemli bir dönüm noktası oldu. giydiler.

Q Hayvan kemiklerinden ve boynuzlarından zıpkın, mızrak Q Diğer yandan kilden yaptıkları kapları fırınlarda pişirip,-
uçları, iğne ve hançerler yapıldı. sertleştirerek seramik sanatını başlattılar.

İlk Yerleşmeler

Göbeklitepe Çatalhöyük Çayönü

Q Şanlıurfa sınırları içinde yer alan Q Konya’nın Çumra ilçesi yakınla- Q Diyarbakır’ın Ergani ilçesi yakınla-
Göbeklitepe dünyanın en eski rında olup insanlık tarihinin ilk rında olup köy hayatının yaşandığı
büyük tapınak yerleşkesidir. şehir yerleşmesidir. ilk yerleşmedir.

TARİH ÖNCESİNDE SÖZLÜ KÜLTÜR

Q Yazının icadından önce insanlar, yaşadıkları olayları, bilgi Q Eski Yunan’da mit ve efsane anlatıcıları, Türklerde ozan ve
birikimlerini ve mitolojilerini sözlü biçimde kuşaktan kuşağa aşık, Afrika’da toplumun en yaşlıları bu aktarım görevini
aktarmışlardır. üstlenmişti.
Q Sözlü kültür; efsane ve mitolojilerin kuşaktan kuşağa Q Mit ve efsanelerde geçen kahramanları örnek alan insanlar

aktarılmasıyla ortaya çıkmıştır. hayatını anlamlandırır ve geleceğine yön verir.

YAZININ İCADI VE ÖNEMİ

Q Mısır yazısı 24 sessiz harften oluşan Fenike alfabesinin
Q Yazı ilk defa MÖ 3200'lerden itibaren Mezopotamya uygar-
lıklarından biri olan Sümerler tarafından kullanıldı. gelişmesine model olmuştur.
Q Fenikeliler yazmayı kolaylaştırmak amacıyla tarihte bilinen
Q Sümerler ziggurat denilen tapınaklarda teslim aldıkları ilk harf yazısı olan Fenike alfabesini oluşturdular.
ürünlerin kaydı için çiviye benzeyen işaretler kullandılar.
Q Fenike alfabesini kullanan İyonyalılar, Romalılar ve Yunan-
Q Mısırlılar hiyeroglif adıyla bilinen, kendilerine özgü resim lılar bu alfabeye yeni harfler ekleyerek günümüzdeki Latin
yazısını kullandılar.
alfabesini meydana getirdiler.

18 Giriş Yayınları / 9. Sınıf Tarih