Page 177 - 9-sinif-telafi

176 KÜRESEL ORTAM: BÖLGELER VE ÜLKELER

Kültür ve Dini Özelliklerine Göre Bölgeler: Bir ya da Mülki İdari Özelliklerine Göre Bölgeler • Yani dünyada benzer özelliklere sahip
daha fazla kültürel özelliği paylaşan insanların yer- • Ülkelerin denetimini sağlamak amacıyla ülke- olan ülkelerin oluşturduğu bölgeler de
EDİTÖR YAYINEVİ
leşmiş oldukları alanların oluşturduğu bölgelerdir. vardır. Ülkelerin beşeri ve doğal özellik-
lerin yönetim şekillerine ayrılması bu bölge tü- leri, ülkelerin çeşitli kriterlere göre oluş-
Maden Özelliklerine Göre Bölgeler: Maden yatakla- rünü oluşturur. turulmuş bölgeler içinde yer almasına
rının bulunduğu alanlara ve maden ocağının işletme neden olmuştur.
türüne göre oluşturulmuş bölgelerdir. Yerel Yönetim Özelliklerine Göre Bölgeler • Bazı beşeri ve doğal bölgeler ülke sınır-
• İl özel idarelerinin ve belediyelerin hizmet larının tamamını kapsamayabilir. Çünkü
Sanayi Özelliklerine Göre Bölgeler: Sanayi faaliyet- alanlarına göre oluşturulması bu bölge türünü
lerinin yoğun yapıldığı alanlar esas alınarak oluştu- oluşturur. ülkelerde bitki örtüsü, iklim, sanayi, tarım
ve maden gibi özellikler ülkenin her ye-
rulan bölgelerdir. rinde aynı özellikte değildir.
BÖLGE SINIRLARI
Ham Madde Özelliklerine Göre Üretim Bölgeleri: Bazı Bölgelerde Yer Alan Ülkeler
Ormancılık, avcılık ve hayvancılık gibi temel ekono- • Beşeri ya da doğal bölge sınırları zamanla de- • Karadeniz Ekonomik İş Birliği Bölgesi
ğişebilir. Örneğin; sulama imkânlarının geliş-
mik faaliyetlerin dağılışı esas alınarak oluşturulan mesine bağlı olarak bazı tarım üretim bölgeleri ⤷ Türkiye, Gürcistan, Moldova, Rusya,
beşeri bölgelerdir. Örneğin; dünyadaki doğal gaz büyüyebilir ya da daha kârlı bir tarım ürününün Romanya, Yunanistan, Arnavutluk,
üretim bölgeleri, Türkiye’de büyükbaş hayvancılık üretimine yer verilmesiyle küçülebilir. Azerbaycan
bölgeleri bu şekilde oluşturulmuş beşeri bölgelerdir. • Farklı ülkelerin bir araya gelmesiyle oluşan si- • Orta Doğu Petrol Üretim Bölgesi
İşlevsel Bölgeler yasi bölgeler, bölge sınırlarının değişebilirliğine ⤷ Irak, İran, Katar, Suudi Arabistan, Ku-
en güzel örneklerdendir. veyt, Birleşik Arap Emirlikleri
• İşlevsel özelliklere göre ayrılan bölgeler ekono- • Zamanla bazı bölgeler ortadan kaybolabilirken • Akdeniz İklim Bölgesi
mik ve kültürel bakımdan bölgesel, yerel, ulusal yeni bölgeler de oluşabilir. ⤷ Yunanistan, İtalya, Fransa, Portekiz,
ve küresel olarak diğer bölgelerle etkileşim için- • Bazı doğal bölgelerin sınırlarının değişmesi di- Şili, Güney Afrika Cumhuriyeti
dedir. İşlevsel bölgeler bir odak nokta etrafında ğer bölgelere göre yavaş olabilmektedir. Örne- • Himalaya Dağlık Bölgesi
Nepal, Hindistan, Çin, Pakistan
⤷
gelişmiştir. Bu odak nokta çeşitli faaliyetlerin iş- ğin; dağlık bölgelerin sınırlarının değişebilmesi • Nil Havzası Bölgesi
uzun bir zaman dilimini kapsar.
leyişini kontrol eden bir merkez konumundadır. ⤷ Kenya, Güney Sudan, Tanzanya, Su-
Bölgenin tamamı bu merkezin etkisi altındadır. BÖLGELER VE ÜLKELER dan, Mısır, Etiyopya
Kamu Kurumlarının Hizmet Özelliklerine Göre • Bir devletin egemenliği altında bulunan top- • Büyük Sahra Seyrek Nüfus Bölgesi
Bölgeler raklara ülke denir. Buna göre ülke egemenlik ⤷ Mali, Moritanya, Çad, Fas, Tunus, Lib-
sınırları ile bir bölge olarak düşünülebilir.
• Karayolları Genel Müdürlüğü, Orman Genel Mü- ya, Cezayir
dürlüğü ve Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü • Dünyada bulunan bazı ülkeler birbirinden farklı • Tayga Bitki Örtüsü Bölgesi
tarafından yapılması gereken hizmetlerin daha özellikler taşımakla birlikte bazı ülkeler benzer ⤷ Kanada, İsveç, Norveç, Rusya, Finlan-
kontrollü olabilmesi için oluşturulan bölgelerdir. özellikler taşımaktadır. diya