Page 176 - 9-sinif-telafi

KÜRESEL ORTAM: BÖLGELER VE ÜLKELER 175

BÖLGE KAVRAMI VE BÖLGELERİN • Doğal unsurların değişmesi uzun zaman aldı- Beşeri Özelliklerine Göre Şekilsel Bölgeler
SINIFLANDIRILMASI ğından doğal özelliklere göre belirlenen bölge- • Nüfus, eğitim, kültür ve ekonomik özel-
Doğal Özelliklerine Göre Şekilsel BölgelerEDİTÖR YAYINEVİ
• Yeryüzü doğal, beşeri ve ekonomik etkinlikler lerin sınırlarında kolay değişme olmaz. likleri göz önüne alınarak beşeri bölgeler
bakımından kendi içerisinde benzerlik gösteren, Yeryüzündeki başlıca doğal bölgeler şunlardır: oluşturulur.
ortak özellikleri bulunan, ancak çevresine göre • Ayrıca siyasal bloklar ve askeri ittifaklar
farklılıklar gösteren alanlara ayrılmıştır. Bu alan- Yer Şekillerine Göre Bölgeler: Yeryüzü şekilleri- da beşeri bölge oluştururlar.
lara bölge adı verilir. nin dağılışı esas alınarak oluşturulmuş bölgelerdir.
• Ancak farklı yerler bazı beşeri ve doğal özellikler And Dağları bölgesi ve Mezopotamya Ovası yer • Beşeri özellikler dikkate alınarak oluştu-
açısından benzerlikler gösterebilir. şeklinin dağılışı esas alınarak oluşturulan doğal rulan bölgelerin sınırları zamanla değişe-
• Farklı yerlerin benzer özellik göstermesi bölge bölgelere örnek gösterilebilir. bilir.
kavramını ortaya çıkarmıştır. İklim Özelliklerine Göre Bölgeler: Yağış, sıcaklık
• Bölgeler şekilsel ve işlevsel bölgeler olmak üzere gibi iklim elemanları ve iklim tipleri esas alınarak Nüfus Özelliklerine Göre Bölgeler: Dünya
ikiye ayrılır. oluşturulmuş doğal bölgelerdir. Ekvatoral İklim genelinde nüfusun dağılışı düzensizdir.
Şekilsel Bölgeler Bölgesi ve Akdeniz İklim Bölgesi iklim esas alı- Seyrek ve yoğun nüfuslu alanlara göre nüfus
bölgeleri oluşturulabilir. Kır, kent nüfusuna,
• Sahip oldukları doğal ve beşeri özellikleri ile dün- narak oluşturulan doğal bölgelere örnek göste- yaşam süresine, doğum ve ölüm oranına ve
yanın diğer alanlarından ayrılan bölgelerdir. rilebilir. ortalama yaşam süresine göre de bölgeler
• Şekilsel bölgeler tek bir unsurun homojenliğine Hidrografik Özelliklerine Göre Bölgeler: Akarsular, oluşturulabilir. Nüfusun özellikleri, nüfu-
bağlı olarak oluşturulur. göller ve okyanuslar beslenme alanlarıyla birlikte sun dağılışı, nüfus artışı ve göç hareketleri
• Herhangi bir merkezi yoktur. Oluşturulduğu kri- hidrografik bölgeleri oluşturur. esas alınarak oluşturulan beşeri bölgelerdir.
tere uygun olarak bölge içerisindeki her yer aynı Toprak Tiplerine Göre Bölgeler: Toprakların olu- Örneğin; Sibirya seyrek nüfuslu bölge içeri-
özelliğe sahiptir. şum özelliklerine ve türüne göre belirlenen doğal sinde yer alırken Hindistan sık nüfuslu bölge
• İklim, yer şekilleri, toprak, bitki örtüsü ve su gibi bölgelerdir. içerisinde yer alır.
belirli bir doğal unsura göre belirlenmiş bölge-
ler doğal şekilsel bölgeleri oluşturur. Madencilik, Bitki Örtüsüne Göre Bölgeler: Ağaç, çayır ve ot Yerleşme Özelliklerine Göre Bölgeler: Yer-
ormancılık, tarım, nüfus, din ve dil gibi unsurlar gibi bitki topluluklarının dağılışı esas alınarak leşim tipleri ve yerleşim bölgelerinin özel-
beşeri şekilsel bölgeleri oluşturur. oluşturulmuş doğal bölgelerdir. likleri esas alınarak oluşturulan bölgelerdir.
Örneğin; Rize’deki Yenikale Köyü kırsal yer-
Doğal Afet Özelliklerine Göre Bölgeler: Deprem,
• Doğal faktörlerin karşılıklı etkileşimiyle meydana heyelan, kasırga, çığ, sel ve taşkın gibi doğal afet leşme bölgeleri içerisinde yer alırken, İstan-
gelip sahip oldukları özellikleri itibariyle bütünlük türlerinin gerçekleşme alanlarının dağılışı esas bul kentsel yerleşme bölgeleri içerisinde yer
sağlayan bölgelere doğal bölge denir. alır.
alınarak oluşturulmuş doğal bölgelerdir.