Page 87 - 9-sinif-telafi
P. 87

86  ELEKTROSTATİK

        Topraklama: Yüklü bir cismin iletken telle toprağa   Aynı cins elektrik yükü ile yüklü cisimler birbirle-  Zıt yüklü iki cismin bulunduğu ortamda elektrik
        bağlanması sonucu nötr hale gelmesine denir. İlet-  rini iterken, zıt yüklü cisimler birbirlerini çekerler.  alan çizgileri aşağıdaki şekilde olur.
                                            EDİTÖR YAYINEVİ
        ken olan Dünya ile yüklü bir cismin dokundurulması   ÁF  = -ÁF ’dir. |F | = |F | = k.   q  . q 2   ile bulunur.
                                                                           1
        esasına dayanır.                              1   2     1    2      d 2         2
                                                                                   9
          +  +                   İletken (+) yüklü cismin   k: coulomb sabitidir. Büyüklüğü 9. 10  N   m  ’dir.  +      -
          -  -                   şekildeki  gibi  iletken                             c 2
          +  +
          -  -                   tel ile toprakla bağlan-  Elektriksel Alan
          +  +        –
                                 tısı sağlanırsa toprak-  Elektrik  yüklerinin  etkisini  gösterdiği  alanlara
             + yüklü             tan cisme elektron (-   elektrik  alanı  denir.  Vektörel  bir  büyüklüktür.   Aynı cins yüklere sahip parçacıklar yan yana
                                 yük) akışı olur ve cisim   Elektrik alanı tarafından içerisinde bulunan yük-  konulduğunda yüklerin arasındaki elektriksel
                        Toprak   nötr hale gelir.    lere bir kuvvet uygulanır.                çizgileri aşağıdaki şekillerde olur.
                                                                +q
          + - +                  İletken (-) yüklü cismin                  +1 br
          -  -                   şekildeki  gibi  iletken                       ÁF
          +  - +   –                                                  d
          -  -                   tel ile toprakla bağlan-                                               +
          +  -  +                                                                                                        +
            -                    tısı sağlanırsa cisim-         -q
             - yüklü             den toprağa elektron                     +1 br
                                 akışı olur ve cisim nötr             d  ÁF
                        Toprak   hale gelir.         +q ve -q yüklerinin kendilerinden d kadar uzak-
                                                     lıkta oluşturdukları elektrik alanı bulunurken o
             NOT:                                    noktada  +1  br’lik  yük  varmış  gibi  düşünülerek   -
                                                     elektrik alanın yönü ve büyüklüğü bulunur.                          -
         Nötr cisimleri toprak bağlantısı ile yüklü hale getir-
         mek de mümkündür.                           ÁE =   ÁF   → ÁE = k.   q  2
        Elektrik Yüklü Cisimler Arasındaki Etkileşim    q        d     N                       İletken pozitif yüklü küre iletken nötr bir küreye
                                                                                               yaklaştırıldığında ise elektrik alan çizgileri aşa-
                     +q           +q                 Elektrik alanının birimi   ’dur.
                      1             2                                   c                      ğıdaki gibi olur.
                 ÁF                    ÁF
                 1                      2            Elektrik alan çizgileri her zaman (+) yüklerden (-)
                            d                        yüklere doğrudur.
                     +q           -q                 Hareketsiz elektrik yüklerinin çevresindeki elektrik-   +       -  +
                      1             2                sel alan çizgileri aşağıdaki gibidir.                 + +       - -  + +
                          ÁF  ÁF                                                                           +  + +    - -  + +
                          1    2
                            d
        Aralarında d kadar uzaklık bulunan yüklü cisimler         +           -
        birbirlerine coulomb kuvveti uygularlar.                                                          + yüklü      nötr
   82   83   84   85   86   87   88   89   90   91   92