Page 109 - 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

[ EDAT/BAĞLAÇ/ÜNLEM ] 109

13 Aşağıdakilerden hangisinde altı çizili ek 16 Kelimeleri, kelime gruplarını veya cümleleri
yerine “gibi” edatı kullanıldığında cümle- biçim veya anlam yönünden birbirine bağla-
nin anlamı bozulmaz? yan kelimelere bağlaç denir.
A) Olayları konuştukça duygulanıyordu. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç
B) Benimse yaşananlardan hiç haberim kullanılmamıştır?
yoktu. A) Yol yapım çalışması nedeniyle trafik ol-
C) Saatlerce yollarda kaldılar. dukça sıkışıktı.
D) Ağaçlarda küçücük elmalar vardı. B) Sürükleyici filmler ve kitaplar her zaman
E) Yine çocukça davranıyorsun. ilgimi çekmiştir.
EDİTÖR YAYINEVİ
C) Arabayı alabilirsin yalnız deposunu dol-
dur.
D) Mesleğinde ilerlemek için çok çalışıyor
lakin sağlık sorunları yakasını bırakmı-
yor.
14 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat E) Balık sezonu açılmıştı ancak satışlar
ya da bağlaç kullanılmamıştır? beklenenden azdı.
A) Oraya arabayla son gidişim oldu.
B) Sana göre her şey yolunda.
C) O da olanları unutmuş, bense asla.
D) Hem geleceğini söylüyor hem de gelmi-
yor.
E) Kaybolan köpeğimi bulacağıma hiç ihti-
mal vermiyordum.

17 “Gibi” edatı aşağıdaki cümlelerin hangi-
sine “tezlik” anlamı katmıştır?
A) Olduğun gibi görünmeye mecbursun.
15 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde korku
bildiren bir ünlem vardır? B) Arabaya bindiği gibi uzaklaştı.
C) Birazdan müjdeli bir haber verecek gibi
A) Ah canım, ne kadar da zayıflamış!
konuşuyordu.
B) Haydi artık, bitir şu işleri de gidelim! D) Gördüğün gibi, benim işlerim de pek yo-
C) Aman, taş attık da kolumuz mu yoruldu! lunda gitmiyor.
D) Ay! Bir çıtırtı duydum sanki! E) Sabaha karşı üç gibi yola çıkmayı plan-
E) Hay aksi! Yine mi bocaladın? lıyoruz.

ÜNLEM eder.
Aniden ortaya çıkan duyguların etkisiyle ağızdan bir çırpıda çı- › Hey! Bakar mısın?, Bre melûn!
kan, bu duyguları daha etkili anlatmaya yarayan sözcüklerdir. › Eyvah, yemek yandı!, Vah zavallı!, Aman dikkat!
Bu sözcüklerin yanında dilek, emir, tehdit gibi anlamlar taşıyan Ünlem Değeri Kazanmış Sözcükler: Anlamlı sözcüklerin bazı-
sözcükler, cümleler ve yansımalar da ünlem değeri kazanabilir. larına vurgu ve tonlama yoluyla ünlem değeri kazandırılabilir.
Asıl Ünlemler: Asıl görevi ünlem olan sözcüklerdir. Başka görev- › Komşular!, Babacığım!, Simitçi!, Ne kadar da güzel!,
lerde kullanılamayan bu sözcükler seslenme veya duygu ifade Hemşehrilerim!, Çabuk eve git!, Çok ilginç!..