Page 39 - 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

[ HİKÂYENİN ÖZELLİKLERİ VE YAPI UNSURLARI ] 39

11 Kişi Bakış 12 Birinci Kişi Anlatıcı: Anlatıcının olayın
Tema Mekân Zaman kahramanı olduğu, kendi başından geçen
sayısı açısı
olayı anlatmasıdır. Birinci kişi anlatıcı daha
Sadakat İki Ev Belirsiz İlahi çok birinci tekil kişi “ben” ve birinci çoğul kişi
“biz” zamirlerini kullanır.
Aşağıdaki metinlerden hangisi bu bilgi-
lerin tamamıyla örtüşmektedir? Üçüncü Kişi Anlatıcı: Anlatıcının gözlemci
olduğu, içinde bulunmadığı olayı anlatma-
A) Kadın cibinliğin altında konuştu. “İki gün sıdır. Anlatıcı başkalarının başından geçe-
önce yatak odasındaki saati satmaya ni anlatır. Daha çok “o” ve “onlar” zamirleri
çalıştım. Kimse ilgilenmiyor çünkü ışıklı, kullanılır.
C) Roy düşündü ama bir şey bulamadı. Ba-YAYINEVİ
modern saatler satıyorlar taksitle. Za- Buna göre aşağıdakilerin hangisinde ya-
manı karanlıkta da görebiliyorsun.” dedi. zar gözlemlediği bir olayı anlatmıştır ?
Albay, kırk yıldır paylaşılan yaşamın,
paylaşılan açlığın karısını tanımasına A) Anıtın paralelindeki trafik ışıklarının ye-
yetmemiş olduğunu düşündü. Sevgide şile dönmesini sabırsızlıkla bekleyen
bir şeylerin eskidiğini hissetti. peş peşe, tampon tampona yığılmış çok
sayıda otomobilin arkasından, önünden,
B) Nick’in babası elinde lambayla önden arasından Çiçek Pasajı’nın olduğu karşı
yürüdü. Sonra durdu, buzdolabının ka- tarafa geçerken yanı başımızda iki ihti-
pağını açtı. Nick mutfağa girdi. Babası B) Tabaktaki iki kesme şekeri çaya katıp
yar kadın belirdi.
bir tabak tavukgöğsü, bir sürahi de süt
EDİTÖR C) Elim boş gidemezdim. Çiçekçiden bir
getirip masanın üstüne, Nick’in önüne
karıştırdı bir süre. Sonra kalınca dudak-
koydu. Lambayı da yanına bıraktı.
larını yuvarlayıp hatırlıca bir yudumu gü-
rültüyle ağzına doldurdu.
basının hayaline eşlik etmekten başka
bir şey yapmadığını düşünüyordu. Fakat
buket taze çiçek aldım. Kapılarını çal-
sonunda şöyle dedi: Büyük bir tekne,
dım. ‘‘Karisa teyze, doğum günün kutlu
onunla Hawaii’ye gider, sonra da belki
olsun.’’ dedim ve içeri girmemi istemele-
dünyanın çevresini dolaşırdım.
rine fırsat vermeden döndüm.
D) Annemi Rockefeller Merkezi’nde aya-
D) Yağmurdan ve insanı beyaz bir rüyayı
ğında buz patenleriyle vals yaparken
görmüş olabilirsiniz. Annem yetmiş se-
rengini epeyce yitirmiş yaprakları ayak-
kiz yaşında ama sırım gibidir; kırmızı
larımla eze eze seni aradım. İlk buraya
kadifeden, kısa etekli bir kostüm giyer. görmek kadar yoran sisten çürümüş,
geleceğini biliyordum.
E) Nurhayat Hanım, orta yaşı geçmiş ve E) En sevdiğim kitapçının kapısındaydın.
evlenmemiş kızı Hayriye ile pencere Kırık kolunu tutmuştum. Şarkıların mor
önündeki koltukta oturuyordu. Eylülün sularda yüzerken ellerinin beni daha o
ikindi güneşi Nurhayat Hanım’ın omzunu vakit unutuşuna içerlemiştim. Daha el-
aşarak elindeki çay bardağına giriyordu. lerini tanıyamadan.

İlahî (Hâkim) Bakış Açısı: Olaya dayalı türlerde kullanılan en man anlatıcının bakış açısında olaylar birinci tekil kişili anlatımla
eski yöntemdir. Anlatıcı, öyküdeki her şeye hâkimdir. Kahraman- aktarılır. Birinci tekil kişili anlatımın en belirgin özelliği cümleler-
ların gizli konuşmalarını, zihinlerinden ve gönüllerinden geçen deki öznelerin genellikle “ben” ve “biz” olmasıdır.
her şeyi bilir. Eserde ne kadar kişi varsa her biri açısından olay- Gözlemci Anlatıcının Bakış Açısı: Bu bakış açısında olaylar dı-
ları ayrı ayrı görmemizi sağlar.
şarıdan görüldüğü biçimiyle nesnel bir tarzda aktarılır. Olaylar
Kahraman Anlatıcının Bakış Açısı: Hikâyedeki olaylar, olay ör- bize anlatılmıyor da gözümüzün önünde canlanıyormuş gibi bir
güsü içinde yer alan kişilerden birinin ağzıyla anlatılır. Kahra- izlenim verilir. Kişilerin eylem ve davranışlarına bakarak duygu-
larının ve ruh hâllerinin nedenini anlayabiliriz.