Page 63 - 9. SINIF TARİH FAVORİ BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI

5. Ünite: İslam Medeniyetinin Doğuşu
Halifelik Saltana Dönüşüyor BECERİ TEMELLİ TEST 3

1 ve 2. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.

Tanım: Müslümanların Emeviler’den önceki fetih hareketleri dinsel sebeplere dayanmaktaydı. Emeviler Dönemi’nde ise fetih
hareketlerinin amaçları daha da farklılaştı. Emeviler, siyasi ve ekonomik güç elde etmek için de fetih hareketlerine girişmişler
ve çeşitli bölgeleri hakimiyet altına almışlardır. Bir süre sonra ise ele geçirilen bölgelerdeki esirlere/kölelere “mevali” demeye
başlamışlardır. İlerleyen yıllarda ise mevali anlayışı daha da genişletilerek özgür ve köle olma şartı aranmadan Müslüman
olup fakat Arap olmayan herkes için verilmiş bir isim hâline getirilmiştir. Başlangıçta sayıları az olan mevali sınıfı İslamiyet’in
yayılması ile Emeviler Dönemi’nde yirmi bin kişiye dayanmıştır.

Durum: Emeviler Dönemi’nde mevaliyi hakir gören bir anlayış ortaya çıkmıştır. Bu dönemde mevali ile aynı hizada yürüme-
dikleri, onlarla aynı sofrada oturmadıkları, camilerini ayırdıkları, onların mesleklerine aşağılayıcı bir gözle baktıkları, kızlarını
mevalinin erkeklerine vermekten kaçındıkları ve arkalarında namaza durmaktan çekindiklerine dair rivayetler nakledilmiştir.
Bunun yanında Emevi Hanedanı’nın son yıllarına kadar annesi Arap olmayan aile fertlerinin halifeliğine olumlu bakılmamıştır.
İktidarda bulunan Emevi yöneticilerinin çoğu, Müslümanların eşitliği ilkesini bir yana bırakarak mevali ile Araplar arasında
ayrım yaptığı, mevaliye Kur’an ve Sünnet’te yeri olmayan bazı vergiler yüklediği ve fetihlere katıldıkları hâlde bazı bölge-
lerde onları askeri maaş divanına kaydetmediği bilinmektedir. Mevalilerden alınan bu fazla vergiler nedeniyle bu dönemde
topraklar çok genişlese de İslam’ın diğer milletlerce kabulü aynı oranda olmamıştır.

1 Buna göre Emeviler ile ilgili; 2 Tanım ve durum değerlendirildiğinde Emevilerin bu
I. İslamiyet’in ilkelerini yeterince algılayamadıkları, ayrımcı tutumunun;
II. Mevali anlayışının temelini attıkları, I. sosyal, III. kültürel,
III. Arap ırkçılığı yaptıkları, II. ekonomi, IV. yönetim
IV. İslam dünyasında toplumsal ayrışmaya yol açtıkları
alanlarından hangilerini etkilediği söylenebilir?
durumlarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I, II, III ve IV B) II, III ve IV C) II ve III
A) I, II ve III B) I, II, III ve IV C) III ve IV
D) I ve IV E) I, II ve IV
D) I ve II E) I, III ve IV

3 Abbasilerin Emevi Devleti’nin varlığına son verdiği dönemde bu aileden olan Abdurrahman, İspanya’ya giderek Endülüs
Emevi Devleti’ni kurdu. Kurtuba, Endülüs Emevilerinin başkenti hâline geldi (756). Abdurrahman, Abbasilerle mücadele
etti. Franklara karşı başarılar kazandı. Endülüs Emevilerinin en parlak dönemi ise III. Abdurrahman ve II. Hakem zamanıydı
(956). Endülüs Emevileri siyasi ve askeri başarılardan çok, bilim ve kültür alanındaki gelişmelere önem vererek İspanya’da
birçok kütüphane ve medrese yaptırdılar. X. yüzyılın başlarından itibaren Endülüs Emevi hükümdarı halife unvanını kul-
lanmaya başladılar. Böylece İslam dünyasında aynı dönemde halifeliği kullanan üç devlet ortaya çıkmış oldu. Bu devletler
Bağdat’ta Abbasiler, İspanya’da Endülüs Emevileri ve Mısır’da Fatimilerdi.
Buna göre;
I. İslam medeniyeti Emeviler aracılığıyla Avrupa’ya taşınmıştır.

II. Antik eserler Arapça’ya çevrilmiştir.
III. İslam dünyasında siyasi ve dini bütünlük bozulmuştur.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

Markaj Yayınları / 9. Sınıf Tarih 63
MARKAJ YAYINLARI