Page 66 - 9. SINIF TARİH FAVORİ BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI

5. Ünite: İslam Medeniyetinin Doğuşu
BECERİ TEMELLİ TEST 4 Abbasiler - Mısır’da Kurulan Türk Devletleri

3 Abbasilerde Samarra ve Avasım şehirlerine yerleşen Türkler Bizans’a karşı önemli fetihlerde bulunup ve Babek İsyanı’nı
bastırınca Abbasiler tarafından geniş yetkilerle eyalet yönetimlerinde görevlendirildiler. Öyle ki Türk komutanları için emi-
rü’lümera denilen makam kuruldu. Bu durum Türklerin devlet yönetimindeki etkilerini arttırdı. Türk yöneticileri zamanla
görev yaptıkları eyaletlerdeki toprakları sahiplendiler. Görünüşte halifeye bağlı ama siyasal açıdan bağımsız hareket eden
feodal yöneticiler hâline geldiler. Daha da ileri giderek istediklerini halife yapacak, istemediklerini halifelikten indirecek bir
güce ulaştılar.
Bu gelişmeler Abbasiler’de;

I. siyasi birliğin bozulması, III. devletin dağılmasının hız kazanması,
II. merkezi otoritenin zayıflaması, IV. teokratik yapının değişmesi

durumlarından hangilerine yol açmıştır?

A) III ve IV B) I, II ve III C) II ve III D) Yalnız I E) I, II ve IV

4 Abbasi Halifesi Harun Reşit, sadece kendi ülkesinde değil, Avrupa’da da büyük ün kazanmıştır. Frank Kralı Charlemagne ile
dostane bir ilişki kurmuştu. Bu duruma şu tarihi gelişmeyi örnek verebiliriz: Frank Kralı Charlemagne Harun Reşit’ten Hristi-
yanların Kudüs’ü serbestçe ziyaret etmelerine izin verilmesini istemişti. Charlemagne’ın bu ricasını kabul eden Harun Reşit,
ona elçiler ve hediyeler göndermişti. Bu hediyeler arasında o zamanlar Avrupa’nın bilmediği çalar saat de bulunuyordu.
Harun Reşit’in bu adımı ve hediyeler skolastik düşüncenin hüküm sürdüğü Avrupa’da büyük bir hayranlık uyandırmıştı.

Buna göre aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılamaz?
A) Harun Reşit Frank Kralı Charlemagne’nin askeri gücünden çekinmiştir.
B) İslam dünyası Orta Çağ Avrupası’ndan oldukça ileri bir düzeydedir.
C) Bu dönemde Avrupa’da kilisenin bağnazlığından doğan baskıcı ve karanlık düşüncenin hakim olduğu bir süreç yaşan-
maktadır.
D) Avrupa ile İslam dünyası arasında siyasi ilişkiler kurulmuştur.
E) Doğu ve Batı arasında iyi niyete dayalı diplomatik ilişkiler ön plana çıkmıştır.

5 Abbasiler, geniş topraklara hükmedip kültürel alanda gelişmiş olsa da ilk yıllardan itibaren devletten kopmalar başlamış-
tır. Örneğin; Endülüs Emevileri’nin bağımsızlığını kazanmasından sonra Fas’ta İdrisiler, Tunus’ta Ağlebiler gibi bağımsız
ve yarı bağımsız devletler ortaya çıkmaya başlamıştır. IX. yüzyılın ortalarından itibaren Abbasilerin gücü, Mısır’dan
batıya geçememiştir. 868-905 yılları arasında Tolunoğulları ve 935-969 yılları arasında İhşidler gibi Türk devletleri, Mısır
ve Suriye’ye hâkim olarak batıdaki Abbasi sınırını daraltmışlardır. Doğudaki durum da batıdakinden çok farklı değildir.
Maveraünnehir’de Samaniler, Horasan’da Tahiriler halifeye bağlı olmakla beraber iç ve dış işlerinde tamamen bağımsız
hareket etmemiştir. Abbasiler, bütün olumsuzluklara rağmen siyasi yaşamını 1258 yılına kadar devam ettirmiştir. Bu
tarihte Cengiz Han’ın torunu Hülagü, Bağdat şehrini işgal ederek Abbasi Devleti’ne son vermiştir.

Yukarıdaki metne göre Abbasiler ile ilgili;
I. İlk yıllardan itibaren merkezi otorite sağlanamamıştır.
II. Kuzey Afrika topraklarının bir kısmı kaybedilmiştir.
III. İslam dünyasında siyasi bölünmeler yaşanmıştır.
IV. Kültürel alanda gelişmesine rağmen askeri ve siyasi açıdan teşkilatlanamamıştır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) I ve II B) II, III ve IV C) I, II ve III D) I ve IV E) II ve III

66 Markaj Yayınları / 9. Sınıf Tarih
MARKAJ YAYINLARI