Page 16 - 9. SINIF TARİH FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 5 2. ÜNİTE: İNSANLIĞIN İLK DÖNEMLERİ

5 İlk Çağ’da Persler; İran, Anadolu, Mezopotamya, Mısır 7 Sümerler tarafından hazırlanan Urkagina Kanunları’ndan
ve hatta Yunanistan’ın bazı bölgelerini içine alan büyük sonra Mezopotamya’da başka kanunlar da yapılmıştır.
bir imparatorluk kurmuşlardı. Bu kadar geniş toprakları -----. Her ne kadar Hammurabi kendini adaletin kralı
yönetmek için de Satraplık denilen eyalet sistemini oluş- olarak ifade etse de kanunlarını Tanrı Şamaş’ın önünde
turmuşlardı. Bu sistemde ülke eyaletlere ayrılmış ve eya- durduğu bir stelin (dikili taş) alt kısmına yazdırmıştır. Bu
letler Satrap adı verilen idareciler tarafından yönetilmişti. stelde zayıfların ve öksüzlerin koruyucusu, Tanrı adına
Satraplar merkezden gönderilen memurlar tarafından ülkeyi yöneten, adil ve insancıl hükümdar olarak kendi-
denetlenmişti. Ayrıca merkezî otoriteyi güçlendirmek sini tanıtır. Hammurabi Kanunları “dişe diş, göze göz”
ve eyaletler arasında iletişim kurmak amacıyla Persler, şeklinde değerlendirilen ve suçu işleyene aynı ağırlıkta
gelişmiş bir posta teşkilatı kurmuşlardı. cezayı içeren kanunlardır.
Buna göre Perslerin merkeziyetçi bir devlet yapısına Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
sahip olduğuna aşağıdaki uygulamalardan hangisi göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
doğrudan kanıt olarak gösterilebilir?
A) Ancak bu kanunların sürekliliği olmamıştır.
A) Satrapların merkezden gönderilen idareciler tarafın- B) Bu kanunlar içerisinde Babil Kralı Hammurabi’nin
dan denetlenmesi yaptığı kanunlar önemli bir yere sahiptir.
B) Posta teşkilatını kurmaları C) Bu kanunlar Mezopotamya dışında da kullanılmıştır.
C) Ülke topraklarını eyaletlere bölmeleri D) Hammurabi, devletin kanunlarla yönetilemeyeceğini

D) Büyük bir imparatorluk kurmaları söylemiştir.
E) Eyaletler arasında sıkı bir iletişim kurmaları E) Her yöneticinin kendi kanunlarını uygulaması işleyişi
tıkamıştır.

8 Teknolojinin henüz gelişmediği dönemlerde çevre şart-
ları, insan hayatında bugüne göre daha belirleyici bir rol
oynuyordu. Tarih ilminin kurucusu kabul edilen Herodot
6 İlk Çağ’ın önemli medeniyet merkezlerinden biri olan “Mısır Nil’in bir armağanıdır.” diyerek insan çevre iliş-
Mezopotamya uygarlıklarından Sümerlerde yönetici olan kisine dikkat çekmişti. Strabon ise “Geographica” adlı
“Ensi”ler yani rahip-krallar; en yüksek rahip, yargıç ve eserinde ovalar, sahiller ve ılıman iklimin görüldüğü böl-
komutandı. Her kentte Sümerlerin saygı duyduğu tanrı- gelerde yaşayan toplumların daha medeni ve uysal olma-
lara adanmış “ziggurat” adı verilen tapınaklar inşa etmiş- sına karşın; dağlık ve yüksek bölgelerde yaşayan insan-
lerdi. Bu tapınakları yöneten rahip sınıfı, kentin yönetici- ların medenilikten uzak ve kaba olduklarını belirtmişti.
leri üzerinde etkiliydi. Asur ve Babillerde ise kral, büyük Ona göre dağlar uygarlığın ilk aşamasını temsil ederken,
tanrıların yeryüzündeki temsilcisi olup onlar adına ülkeyi ovalar ve kıyılar daha gelişmiş aşamaları temsil etmek-
yöneten rahip krallardı. Kralın kutsal kişiliği tanrılara ve teydi. Bu bakımdan yükseklerden aşağılara doğru hare-
tapınaklara yaptığı hizmetlerle değerlendirilirdi. Ancak ket, uygarlık ve yaşam tarzının ilerlemesi anlamına geli-
ünlü Babil Kralı Hammurabi, bu anlayıştan farklı olarak yordu. Coğrafyanın insanların kaderini belirlediği görüşü
kendisini adaletin kralı olarak ifade etmiştir. İslam dünyasının önemli ilim insanlarından biri olan İbn-i
Haldun (1332-1406) tarafından da paylaşılmıştır.
Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir?
Bu parçada aşağıdaki düşünceyi geliştirme yolları-
A) İlk Çağ’da dini anlayış nın hangileri kullanılmıştır?
B) Sümerlerde hukuk anlayışı
A) Tanık gösterme - Tanımlama
C) Mezopotamyadaki tapınakların görevleri
B) Örneklendirme - Karşılaştırma
D) Mezopotamya uygarlıklarında yöneticilere verilen
isimler C) Karşılaştırma - Tanık gösterme
E) Mezopotamya uygarlıklarında siyasi gücün meşrui- D) Örneklendirme - Benzetme
yet kaynağı E) Benzetme - Tanımlama

16 Markaj Yayınları / 9. Sınıf Tarih
MARKAJ YAYINLARI