Page 155 - 10_edebiyat_ogretmenin

ANI (HATIRA) 7. ÜNİTE 153

ANI (HATIRA)

ˇ Kişilerin başından geçen ya da yaşadıkları dönemde
şahit oldukları olayları üzerinden belli bir zaman geç-
tikten sonra yazıya aktarmalarıyla oluşan edebî türe
YAYINEVİ
anı denir. Anılarda anlatılanlar, yazar tarafından ya-
şanmış ve gözlenmiş olaylar olduğundan anı metinleri
en gerçekçi yazı türü olarak kabul edilir. Bu bakımdan
anılar tarihî gerçeklerin ortaya çıkarılmasına, daha
net hâle getirilmesine katkı sağlayan edebî ürünlerdir. Ancak bu özelliğinden dolayı anıları
tarih kitabı gibi de değerlendirmemek gerekir.
ˇ Anı, yıllar önce yaşanmış olayların şimdiki zamanda ve yeni bir bakış açısıyla kaleme alınma-
sıdır. Anı yazarı yıllar önce yaşanmış bir olayı bütün ayrıntılarıyla hatırlayamamış olabilir;
olayla ilgisi olan insanlara zarar vermemek için bazı ayrıntıları bilerek atlamış olabilir. Bu
açıdan bakıldığında, anı türünde yazılmış tüm eserleri bilimsel niteliği olan veya tarihe ışık
EDİTÖR
tutan bir belge olarak kabul etmek doğru olmaz.
ˇ Anılar ele alınan konunun mahiyetine göre olay merkezli anılar ve kişi merkezli anılar olmak
üzere iki başlıkta incelenebilir. Olay merkezli anılarda yazar yaşadığı ya da tanık olduğu
bir olayı anlatırken kişi merkezli anılarda yazar bir olaydan ziyade kendi hayatında önemli
olan bir kişiyi anlatır.

Anıların şekil ve içerik özellikleri şunlardır:
ˇ Anılar yaşanmakta olanı değil yaşanmış olanı konu edinir.

ˇ Öğreticilik amaçlandığı için açık, sade ve anlaşılır bir dil kullanılır.
ˇ Anılar hem bireysel hem de sosyal olaylarla ilgili bilgi veren metinlerdir.

ˇ Anı yazarları yer yer belgelerden ve fotoğraflardan yararlanabilir.

ˇ Birinci tekil şahıslı (ben) anlatım görülür.
ˇ Olayların anlatımında kronolojik bir sıra takip edilir.

ˇ Dil göndergesel ve heyecana bağlı işlevde kullanılır.
ˇ Açıklayıcı, öyküleyici ve betimleyici anlatımlardan yararlanılır.

ˇ Yazarın unutulmasını istemediği gerçekleri kalıcı kılar.