Page 45 - 10_edebiyat_ogretmenin
P. 45

HİKÂYE                            2. ÜNİTE     43





                                            HİKÂYE
          HALK HİKÂYESİ

              ˇ Halk hikâyesi; gerçek ya da gerçeğe yakın olayların nazım -
             nesir karışık bir şekilde anlatıldığı sözlü edebî ürünlerdir.
                                                  YAYINEVİ
             Âşıklar  tarafından  genellikle  saz  eşliğinde  anlatılan  halk
             hikâyeleri,  destanların  şekil  ve  içerik  bakımından  değişik-
             liğe uğramış hâlidir.


          Halk hikâyelerinin genel özellikleri ile ilgili şunlar söylenebilir:

          ˇ   Halk hikâyeleri ortaya çıktıkları dönemin sosyal, siyasi, dinî ve ekonomik özellikleri hak-
             kında bilgi verir.
          ˇ   İçinde manzum parçalar olmayan hikâyelere kara hikâye; kısa, mensur, güldürücü
             hikâyelere ise karavelli denir.
                      EDİTÖR
          ˇ   Kişiler ve olaylar gerçeğe yakındır, olağanüstülük oldukça sınırlıdır.
          ˇ   Olaylar halkın diliyle, nazım ve nesir karışık bir üslupla anlatılır. Hikâyelerde olayın anla-
             tımını hızlandırmak için nesre başvurulurken duyguları daha etkili yansıtmak için nazım
             kullanılmıştır.
          ˇ   Genellikle âşıklar tarafından saz eşliğinde anlatılır. Halk hikâyeleri millî edebî ürünlerdir.

          ˇ   Sözlü geleneğe ait anonim ürünlerdir. Bu hikâyelerin kim tarafından oluşturulduğu belli
             değildir.

          ˇ   Genellikle aşk, sevgi ve kahramanlık konuları işlenir. Bunun yanında dini konuları ele alan
             halk hikâyeleri de mevcuttur.
          ˇ   Anlatımda kalıplaşmış ifadelere ve diyaloglara yer verilebilir.

          ˇ   Halk hikâyeleri halk bilimine kaynaklık eden bir türdür. Çünkü bu hikâyelerde gelenek ve
             göreneklere, yaşam biçimlerine, inançlara ait birçok özellik bulunur.

          Halk Hikâyelerinin Bölümleri
              ˇ  Fasıl: Âşık bu bölümde dinleyiciyi hazırlamak, ustalığını göstermek için bir divani söyler.
             Ardından cinaslı bir türkü, bunun ardından da olağanüstü bir konunun yer aldığı bir teker-
             leme söyler.
   40   41   42   43   44   45   46   47   48   49   50