Page 45 - 10_edebiyat_ogretmenin
P. 45
HİKÂYE 2. ÜNİTE 43
HİKÂYE
HALK HİKÂYESİ
ˇ Halk hikâyesi; gerçek ya da gerçeğe yakın olayların nazım -
nesir karışık bir şekilde anlatıldığı sözlü edebî ürünlerdir.
YAYINEVİ
Âşıklar tarafından genellikle saz eşliğinde anlatılan halk
hikâyeleri, destanların şekil ve içerik bakımından değişik-
liğe uğramış hâlidir.
Halk hikâyelerinin genel özellikleri ile ilgili şunlar söylenebilir:
ˇ Halk hikâyeleri ortaya çıktıkları dönemin sosyal, siyasi, dinî ve ekonomik özellikleri hak-
kında bilgi verir.
ˇ İçinde manzum parçalar olmayan hikâyelere kara hikâye; kısa, mensur, güldürücü
hikâyelere ise karavelli denir.
EDİTÖR
ˇ Kişiler ve olaylar gerçeğe yakındır, olağanüstülük oldukça sınırlıdır.
ˇ Olaylar halkın diliyle, nazım ve nesir karışık bir üslupla anlatılır. Hikâyelerde olayın anla-
tımını hızlandırmak için nesre başvurulurken duyguları daha etkili yansıtmak için nazım
kullanılmıştır.
ˇ Genellikle âşıklar tarafından saz eşliğinde anlatılır. Halk hikâyeleri millî edebî ürünlerdir.
ˇ Sözlü geleneğe ait anonim ürünlerdir. Bu hikâyelerin kim tarafından oluşturulduğu belli
değildir.
ˇ Genellikle aşk, sevgi ve kahramanlık konuları işlenir. Bunun yanında dini konuları ele alan
halk hikâyeleri de mevcuttur.
ˇ Anlatımda kalıplaşmış ifadelere ve diyaloglara yer verilebilir.
ˇ Halk hikâyeleri halk bilimine kaynaklık eden bir türdür. Çünkü bu hikâyelerde gelenek ve
göreneklere, yaşam biçimlerine, inançlara ait birçok özellik bulunur.
Halk Hikâyelerinin Bölümleri
ˇ Fasıl: Âşık bu bölümde dinleyiciyi hazırlamak, ustalığını göstermek için bir divani söyler.
Ardından cinaslı bir türkü, bunun ardından da olağanüstü bir konunun yer aldığı bir teker-
leme söyler.