Page 48 - 10_edebiyat_ogretmenin

46 HİKÂYE
Dede Korkut Kitabı’ndaki hikâyeler şunlardır:
F Dirse Han Oğlu Boğaç Han F Kazılık Koca Oğlu Yigenek
F Salur Kazan’ın Evinin Yağmalanması F Basat’ın Tepegöz’ü Öldürmesi
F Kam Büre Beg Oğlu Bamsı Beyrek F Begil Oğlu Emren
F Dış Oğuz’un İç Oğuz’a İsyanı F Uşun Koca Oğlu Segrek
F Duha Koca Oğlu Deli Dumrul F Salur Kazan’ın Tutsak Olması
F Kanglı Koca Oğlu Kan Turalı F Kazan Beg Oğlu Uruz Beg’in Tutsak
YAYINEVİ
Olması
NOT
Sözlü gelenekten doğan ve 15. yüzyılda yazıya geçirilen bu hikâyelerin iki orijinal nüshası
vardır. Bu nüshalardan biri Almanya’nın Dresden şehrinde, diğeri ise Vatikan’da bulunmak-
tadır. Dresden’de bulunan nüshada 12 hikâye, Vatikan’da bulunan nüshada 6 hikâye vardır.
Fakat bu 6 hikâye, Dresden nüshasında bulunan 12 hikâyeden farklı değildir.

Aşk Hikâyeleri

ˇ Toplum hafızasında uzun süre yaşayan aşkların hikâyeleştirildiği sevgi temalı halk
EDİTÖR
hikâyeleridir. Bu hikâyelere Elif ile Mahmut, Derdiyok ile Zülfü-Siyah, Âşık Garip, Kerem
ile Aslı, Arzu ile Kamber, Tahir ile Zühre, Ercişli Emrah ile Selvihan gibi hikâyeler örnek
verilebilir.

Dini Hikâyeler

ˇ Tarihe mal olmuş kahramanları veya dinsel açıdan önemli kabul edilen erdemli kişileri konu
edinen halk hikâyeleridir. Bu hikâyelere Danişment Gazi ile ilgili hikâyeler, Hayber Kalesi,
Kan Kalesi ve Hz. Ali ile ilgili hikâyeler örnek verilebilir.

Mesneviler

ˇ Divan edebiyatı daha çok şiire dayalı bir edebiyat olduğu için bu edebiyat kapsamında hikâye
türünün yerini mesneviler tutmuştur. Mesnevi; bir olay ya da olaylar dizisinin zaman, mekân,
kişi unsurlarıyla birlikte şiir şeklinde aktarıldığı edebî türdür.

ˇ Karahanlı Devleti Dönemi’nde (10. yüzyıl) Türklerin İslamiyet’i kabul etmesi her alanda
olduğu gibi edebiyat alanında da bazı değişiklikleri beraberinde getirmiş ve bu dönemde
Arap - Fars edebiyatı kaynaklı yeni edebî türlerle (gazel, kaside, mesnevi) tanışılmıştır.
Dolayısıyla mesnevi türüyle ilgili ilk örnekler de 11. yüzyılda Karahanlılar Dönemi’nde veril-
miştir. Türk edebiyatındaki ilk mesnevi Karahanlılar Dönemi’nde Yusuf Has Hacip tarafından
yazılan Kutadgu Bilig adlı eserdir.