Page 49 - 10_edebiyat_ogretmenin
P. 49

HİKÂYE                                                                     47
          Mesnevilerin şekil ve içerik özellikleri şunlardır:
          ˇ   Mesnevi, İran (Fars) edebiyatından Türk edebiyatına geçmiş bir türdür.

          ˇ   Nazım birimi olarak beyit (iki mısradan oluşan nazım birimi) kullanılır. Beyit sayısında
             sınırlama yoktur. Divan edebiyatının en uzun nazım şeklidir.
          ˇ   Divan şiirinde beş mesnevinin bir araya gelmesiyle oluşan eserlere “hamse” denir. Ali Şîr
             Nevai, Fuzûlî, Taşlıcalı Yahya hamse sahibi şairlerden bazılarıdır.

          ˇ   Klâsik halk hikâyeleri, destansı konular, aşk hikâyeleri, savaşlar, dinî ve felsefî konular
                                                  YAYINEVİ
             işlenir.
          ˇ   Oldukça uzun bir edebî tür olduğundan her beyit kendi arasında (aa, bb, cc, dd...) kafiye-
             lenir. Bu özellik, şairlere yazma kolaylığı sağlar.

          ˇ   Olaya dayandığı için beyitler arasında konu birliği gözetilir. Bunun yanında mesneviler
             aruz vezninin kısa kalıplarıyla yazılır.
           Türk edebiyatında yazılmış ünlü mesneviler ve yazarları şunlardır:
           F    Kutadgu Bilig → Yusuf Has Hacip   F    Risaletü’n Nushiye → Yunus Emre
           F    İskendername → Ahmedî             F    Mesnevi → Mevlana
           F    Harname, Hüsrev ü Şirin → Şeyhî   F    Hüsn ü Aşk → Şeyh Galip
                      EDİTÖR
           F    Leyla ile Mecnun → Fuzûlî         F    Hayrabad, Hayriyye → Nâbî
           F    Mevlîd (Vesiletü’n Necat) → Süleyman   F   Mantıku’t Tayr → Gülşehri
               Çelebi

          MODERN HİKÂYE

              ˇ Modern anlamda hikâye; yaşanmış ya da yaşanabilir bir olayın kişi, yer ve zaman unsur-
             larıyla birlikte anlatıldığı edebî metin türüdür. Bu metinlerde çok karmaşık olmayan bir
             olayın nesir şeklinde anlatımı söz konusudur. Bu anlatım yapılırken de mekân, zaman ve kişi
             unsurlarından yararlanılır.

          Hikâye Türünün Özellikleri
          ˇ   Hikâyelerde yaşanmış ya da yaşanma ihtimali bulunan olaylar anlatılır.
          ˇ   Hikâyelerde konu çoğunlukla tarihten ya da günlük hayattan alınır. Ömer Seyfettin
             hikâyelerinde tarihî olaylar, Sait Faik Abasıyanık hikâyelerinde ise günlük yaşamdan
             olaylar hikâye edilmiştir.

          ˇ   Hikâyede konu sınırlaması yoktur.
          ˇ   Hikâyelerde kahraman sayısı sınırlıdır. Hikâyenin başındaki kahramanlar sonuna kadar
             hikâyede yer alır. Genellikle metnin ortasında ya da sonunda olaya yeni kahramanlar dahil
             edilmez.
   44   45   46   47   48   49   50   51   52   53   54