Page 49 - 10_edebiyat_ogretmenin
P. 49
HİKÂYE 47
Mesnevilerin şekil ve içerik özellikleri şunlardır:
ˇ Mesnevi, İran (Fars) edebiyatından Türk edebiyatına geçmiş bir türdür.
ˇ Nazım birimi olarak beyit (iki mısradan oluşan nazım birimi) kullanılır. Beyit sayısında
sınırlama yoktur. Divan edebiyatının en uzun nazım şeklidir.
ˇ Divan şiirinde beş mesnevinin bir araya gelmesiyle oluşan eserlere “hamse” denir. Ali Şîr
Nevai, Fuzûlî, Taşlıcalı Yahya hamse sahibi şairlerden bazılarıdır.
ˇ Klâsik halk hikâyeleri, destansı konular, aşk hikâyeleri, savaşlar, dinî ve felsefî konular
YAYINEVİ
işlenir.
ˇ Oldukça uzun bir edebî tür olduğundan her beyit kendi arasında (aa, bb, cc, dd...) kafiye-
lenir. Bu özellik, şairlere yazma kolaylığı sağlar.
ˇ Olaya dayandığı için beyitler arasında konu birliği gözetilir. Bunun yanında mesneviler
aruz vezninin kısa kalıplarıyla yazılır.
Türk edebiyatında yazılmış ünlü mesneviler ve yazarları şunlardır:
F Kutadgu Bilig → Yusuf Has Hacip F Risaletü’n Nushiye → Yunus Emre
F İskendername → Ahmedî F Mesnevi → Mevlana
F Harname, Hüsrev ü Şirin → Şeyhî F Hüsn ü Aşk → Şeyh Galip
EDİTÖR
F Leyla ile Mecnun → Fuzûlî F Hayrabad, Hayriyye → Nâbî
F Mevlîd (Vesiletü’n Necat) → Süleyman F Mantıku’t Tayr → Gülşehri
Çelebi
MODERN HİKÂYE
ˇ Modern anlamda hikâye; yaşanmış ya da yaşanabilir bir olayın kişi, yer ve zaman unsur-
larıyla birlikte anlatıldığı edebî metin türüdür. Bu metinlerde çok karmaşık olmayan bir
olayın nesir şeklinde anlatımı söz konusudur. Bu anlatım yapılırken de mekân, zaman ve kişi
unsurlarından yararlanılır.
Hikâye Türünün Özellikleri
ˇ Hikâyelerde yaşanmış ya da yaşanma ihtimali bulunan olaylar anlatılır.
ˇ Hikâyelerde konu çoğunlukla tarihten ya da günlük hayattan alınır. Ömer Seyfettin
hikâyelerinde tarihî olaylar, Sait Faik Abasıyanık hikâyelerinde ise günlük yaşamdan
olaylar hikâye edilmiştir.
ˇ Hikâyede konu sınırlaması yoktur.
ˇ Hikâyelerde kahraman sayısı sınırlıdır. Hikâyenin başındaki kahramanlar sonuna kadar
hikâyede yer alır. Genellikle metnin ortasında ya da sonunda olaya yeni kahramanlar dahil
edilmez.