Page 150 - 10_tarih_ogretmenin

148 KLASİK ÇAĞDA OSMANLI TOPLUM DÜZENİ
OSMANLI’DA TOPRAK MÜLKİYETİ VE ÇİFTHANE SİSTEMİ

ˇ Osmanlı Devleti’nde topraklar İslam hukukuna göre sınıflandırılarak idare edildi. Buna göre
toprak ülkeyi Allah adına yöneten padişaha aitti.
ˇ Osmanlı ayrıca Roma, Bizans ve İran medeniyetlerinde görülen toprak sistemlerini de kendi
şartlarına uyarlayarak uyguladı.
ˇ Osmanlı Devleti’nde toprak sistemi genel olarak miri, mülk ve vakıf olmak üzere üç bölüme
ayrılırdı.

Miri Arazi Mülk Arazi

ˇ Mülkiyeti devlete ait olan topraklardır. ˇ Mülkiyeti kişilere ait olan topraklardır.
ˇ Bu toprakların kullanım hakkı, kira be- ˇ Bu tür arazilerin Osmanlı toprağı için-
deli alındıktan sonra sözleşmeyle rea- deki miktarı çok azdır. Geliri ve kullan-
yaya bırakıldı. Toprağı işleyen reaya, ma hakkı şahsın kendisine ait olan bu
elde ettiği üründen 1/10 ile 1/2 arasın- tür arazilere sahip olanlar; arazilerini
da değişen oranlarda vergi ödemekle satma, vakfetme ve hibe etme hakkına
sahipti.
mükelleftir. YAYINEVİ
ˇ Mirî arazi gelirlerinin kullanımına göre ˇ Mülk arazi öşrî ve haraci olmak üzere
bölümlere ayrılırdı. ikiye ayrılırdı.

OSMANLI TOPRAK SİSTEMİ

Miri Arazi Mülk Arazi Vakıf Arazi

Paşmaklık: Gelirleri
padişah anneleri, eşleri Öşri: Mülkiyeti Hayır sever mülk sahip-
Müslümanlara ait olan
ve kızlarına ayrılan lerinin gelirleriyle cami,
topraklardır.
topraklardır. EDİTÖR medrese, mescid, zavi-
ye gibi sosyal amaçlı
kurumların giderlerinin
Malikâne: Devlet adam- Haraci: Mülkiyeti gay- karşılanması için vak-
larına mülk olarak ver- rimüslimlere ait olan fettikleri arazileridir.
ilen topraklardır.
topraklardır.
Yurtluk: Gelirleri sınır-
ların güvenliği için
ayrılan topraklardır.

Ocaklık: Gelirleri kale ve
tersane giderleri için Has: Yıllık geliri 100 bin akçeden fazla olan dir-
ayrılan topraklardır.
liklerdir.
Dirlik: Gelirleri asker ve Zeamet: Yıllık geliri 20 bin ile 100 bin akçe arasın-
sivil devlet görevlilerine
bırakılan topraklardır. da değişen dirliklerdir.

Mukataa: Gelirleri Tımar: Yıllık geliri 3 bin ile 20 bin akçe arasında
doğrudan devlet hazi- değişen dirliklerdir.
nesine aktarılan toprak-
lardır.