Page 164 - 11_fizik_ogretmenin

162 ELEKTRİK VE MANYETİZMA
π
2 Ki α
B = ⋅ ile hesaplanır.
r 360
i
α Ayrıca sayfa düzleminde bulunan tel çemberde akımın yönü saat yö-
B
nünde olursa manyetik alan sayfa düzleminde içe doğru, tersi yön-
de olursa sayfa düzleminde dışa doğru oluşur.

Eğer tel çember N tane telden oluşursa oluşan manyetik alan şiddeti N katı kadar artar.
2 Kiπ
B = ⋅ N ile hesaplanır.
YAYINEVİ
r
ÇÖZÜM

i 2 Kiπ
2i 2r O B = = B olup yönü şeklindedir.
X
O r r
X
Y Y telinin manyetik alan yönü yönünde olup
şiddeti;
π
π
Şekildeki X telinin merkezinde oluşan man- B = 2 K2i 270 o = 2 Ki 3 ise
⋅
.
r
yetik alan şiddeti B ise Y telinin merkezinde Y 2r 360 o 4
B
oluşturduğu manyetik alan şiddeti kaç B olur?
B = 3B olur.
i EDİTÖR
Y
4
Üzerinden Akım Geçen Akım Makarasının (Bobin)
Merkez Ekseninde Oluşan Manyetik Alan
ˇ Silindir üzerine tel sarılıp üzerinden akım geçerse bobin manyetik alan oluşturur. Oluşan
manyetik alanın yönü sağ el kuralı ile bulunur. Bobin üzerine sarılı telden geçen akım yönü
sağ elin dört parmağıyla aynı yönde olacak şekilde bobin avuç içine alınırsa baş parmak
manyetik alan yönünü gösterir.

B B
B
L B
+ -
V
Oluşan manyetik alan şiddeti;
 4 π ⋅ ⋅i NK
B = ile hesaplanır.
L
N: Sarım sayısı, L: Sarılı tel uzunluğu
ˇ Manyetik alan şiddeti sarım sayısı, akım şiddeti ve üretecin gerilimi ile doğru orantılı olup
teller arası uzaklık ile ters orantılıdır. Silindirin yarıçapı sarılı teller arası boşluğu değiş-
tirmeyecek şekilde değişirse önemsizdir.