Page 165 - 11_fizik_ogretmenin
P. 165

ELEKTRİK VE MANYETİZMA                                                    163

                       d          Şekildeki bobin için;
          K                L
                                  I.    Manyetik  alan  yönü  K’den  giriş,  L’den  çıkış  yapacak  yönlü
                                      oluşur.

                                  II.  Sürgü kolu sağa kayarsa manyetik alan şiddeti azalır.
                           Sürgü
               +  -               III.  Teller arası mesafe(d) arttırılırsa manyetik alan şiddeti ar-
                 V                    tar.
                                                  YAYINEVİ
                                  yargılarından hangileri doğrudur?
             ÇÖZÜM
                                    Manyetik alan yönü sağ el kuralından L’den çıkış yapacak şe-
            K                L
          ÁB                    B    kilde olduğu gözlenir. (I. doğru)
                                     Sürgü sağa kayarsa direnç artıp, akım şiddeti azalır. Akımın
                                     azalması manyetik alan şiddetini azaltır. (II. doğru)
                             Sürgü   Teller arası mesafe (d) artarsa bobin üzerindeki tel uzunluğu
                  +  -                artar. Manyetik alan şiddeti azalır. (III. yanlış)
                    V

          Toroidin Manyetik Alanı

              ˇ Üzerinden akım geçen bir bobin halka gibi kıvrılırsa oluşan şekle toroid denir.
                              ÁB
                                  Yarıçapı r olan toroidin merkezindeki manyetik alan şiddeti
                                      2KiN
                     o EDİTÖR
                         r
                                            ile hesaplanır.
                                  B =
                                        r
           i                      r: Halkanın yarıçapı  N: sarım sayısı


          Üzerinden Akım Geçen Düz Tele Manyetik Alanda Etki Eden Kuvvet

              ˇ Düzgün manyetik alan içerisinde, üzerinden akım geçen tele ve hareket eden yüke manyetik
             kuvvet etki eder. Etki eden kuvvet yönü sağ el kuralı ile bulunur.

              ˇ Manyetik alan içerisinde, üzerinden akım geçen bir tel manyetik kuvvet etkisinde kalır. Sağ
             el açık olacak şekilde dört parmak manyetik alan yönünü, baş parmak akım yönünü gösterirse
             avuç içi tele etki eden kuvvet yönünü gösterir.

              ˇ Tel doğrultusu manyetik alan çizgilerine paralel olursa tele kuvvet etki etmez.
   160   161   162   163   164   165   166   167   168   169   170