Page 117 - 11_kimya_ogretmenin

KİMYASAL TEPKİMELERDE HIZ 115
ÇÖZÜM
Katalizör birim zamanda oluşan ürün miktarını arttırır. Sıcaklık aktivasyon enerjisine etki et-
mez, aktivasyon enerjisini düşüren tek faktör katalizördür. Al O , reaktiflerle farklı fiziksel
3
2
fazda olduğundan heterojen katalizördür. Bütün tepkimelerin başlaması için ısı gerekir. III.
ve IV. yargılar doğrudur.

Mg(k, şerit) + 2HCl(suda) → MgCl (suda) + H (g)
2
2
tepkimesinin hızını, tepkime mekanizmasını değiştirmeden artırmak için,
I. Mg katısını toz haline getirmek,
II. Katalizör kullanmak
III. Sıcaklığını artırmak
IV. HCl çözeltisinin derişimini azaltmak

işlemlerinden hangileri uygulanabilir? YAYINEVİ
ÇÖZÜM
Tepkimenin hızı, Mg metalini toz haline getirmek, sıcaklığını artırmak ve HBr çözeltisinin
derişimini artırmak gibi faktörlerle arttırılabilir. Katalizör ise tepkimenin hem hızını hem
de mekanizmasını değiştirir. I. ve III. işlemlerle tepkime mekanizmasını değiştirmeden hızı
EDİTÖR
artırılabilir.

+
I. Tek basamakta gerçekleşen Zn(k) + 2Ag (suda) → Zn +2 (suda) + 2Ag(k) tepkimesinin derecesi
3'tür.
II. Tepkimenin hız sabiti, basınç ve sıcaklığa bağlı değildir.
III. Tek basamakta gerçekleşen 2CO(g) + O (g) → 2CO (g) tepkimesinde CO miktarı 3 katına
2
2
çıkarılıp O miktarı yarıya düşürülürse tepkime hızı 1,5 katına çıkar.
2
IV. Bir kimyasal tepkimenin başlangıç hızı, ortalama hızdan daima büyüktür.
V. 4Fe(k) + 3O (g) → 2Fe O (k) tepkimesinde sadece Fe katısının mol sayısı 2 katına çıka-
2
3
2
rılırsa tepkime hızı 16 katına çıkar.
Yukarıdaki yargılardan hangileri doğrudur?
ÇÖZÜM
+ 2
I. Hız denklemi, r = k.[Ag ] olup tepkime derecesi 2'dir.
II. Hız sabiti sıcaklığa bağlıdır, ancak basınca bağlı değildir.
2
III. Hız denklemi, r = k. [CO] .[O ]'dir. CO miktarı 3 katına çıkarsa hız 9 katına, O miktarı
2
2
yarıya düşürülürse hız da yarıya düşer. Buna göre tepkime hızı 4,5 katına çıkar.
IV. Bütün tepkimelerde başlangıç hızı en büyüktür.
3
V. Hız denklemi, r = k[O ] olup tepkime hızı Fe katısına bağlı değildir. Buna göre sadece
2
IV. yargı doğrudur.