Page 93 - 12_biyoloji_ogretmenin

BİTKİ BİYOLOJİSİ 91

» Kökün merkezinde iletim demetlerini bulunduran bölgeye merkezi silindir denir. Di-
kotil bitkilerde merkezi silindirdeki ksilem ile floem arasýnda kambiyum halkasý bulu-
nurken monokotil bitki köklerinde bulunmaz. Bundan dolayı iki bitki grubunun merkezi
silindiri farklılık gösterir. Çok yıllık bitkilerde kambiyum dokusunun enine büyümeyi
sağlamasıyla sekonder kalınlaşma görülür.

Kök Çeşitleri

» Kökler yapı ve görevlerine göre saçak ve kazık kök şeklinde gruplandırılır.
» Saçak Kök: Gövdenin kökle birleþtiði bölgeden genelde ayný uzunlukta yan
çýkar (buðday, arpa, soðan, mýsýr).
» Kazık Kök: Ana kök çok iyi geliþmiþ olup ana köke bağlı yan kökler meydana gelir
(havuç, fasulye, bakla, lahana, bamya).

B. GÖVDE YAYINEVİ kökler

» Kök ve yapraklar arasındaki dal ve sürgünlerden oluşan kısım olup üzerinde yaprak,
çiçek, meyve ve tomurcuk bulunur.
EDİTÖR
» Gövde tomurcuklarından bitkinin hayatı boyunca yaprak ve çiçekler meydana gelir.
» Gövdenin görevi; köklerden alınan suyu ksilemle yapraklara, yapraklarda üretilen
organik bileşikleri de floemle bitkinin diğer kısımlarına taşır.

» Bitkilerde otsu ve odunsu olmak üzere iki tip gövde görülür. Genelde tek yýllýk bitkiler
otsu gövde, aðaç ve çalý gibi bitkilerin ise odunsu gövdeleri vardır.

» Gövde yapýlarýna göre bitkiler, tek çenekli ve çift çenekli olarak gruplandırılır.

Tek Çenekli ve Çift Çenekli Bitkiler

» Tek Çenekli (monokotiledon) Bitki Gövdesi: Tek çenekli bitkilerin gövdelerinin mikros-
kobik enine kesitlerinde, en dýþta koruyucu doku olan epidermis, epidermisin altýnda
destek ve parankima dokularý bulunur.
» Tek çenekli bitkilerde, kambiyum dokusu olmadığı için gövdeleri otsu olup enine bü-
yüme gerçekleþmez (mýsýr, buðday, arpa ve soğan gibi bitkiler).

» Tek çenekli bitki gövdelerinde çift çenekli bitkilerden farklı olarak iletim demetleri
(ksilem içte, floem dýþta) kambiyumsuz ve daðýlýþlarý düzensizdir. Bunlara kapalı
demetler denir.

» Çift Çenekli (dikotiledon) Bitki Gövdesi: Dikotil bitki gövdeleri, otsu ve odunsu olarak
sýnýflandýrılır.