Page 65 - 9_Biyoloji_ogretmenin

HÜCRE 63
ˇ Fofolipitlerin baş kısımları hidrofilik olup dışa dönüktür, kuyruk kısımları ise hidrofobik
olup içe dönüktür.

ˇ Hücre zarında bulunan proteinler yüzey ve iç proteinleri olarak iki kısımda incelenebilir.
ˇ Bazı proteinler hücre zarında reseptör bazıları ise hücre içine alınacak moleküllerin
tanınmasında görevlidir.
ˇ Taşıyıcı proteinler ise açılıp kapanabilir taşıdıkları molekülle özgüdür.

ˇ Hücre zarı, hücrelerin birbirini ve kimyasalları tanımasını yapısında bulunan glikoprotein
YAYINEVİ
ve glikolipit gibi moleküllerle sağlar.

Glikoprotein Protein Glikolipit
molekülleri

Hücre zarının
dışa bakan
yüzeyi

Çift katlı Hücre zarının
fosfolipit içe bakan
tabakası yüzeyi

Hücre Zarının Yapısı

ˇ Glikolipit ve glikoproteinler;

Sayısı, sırası, dizilişi hücreden hücreye farklılık gösterir.
F
Hücreye özgüllük verir.
F
Doku ve organ nakillerinde bu yapıların uyumu kontrol edilir.
F
Hücrelere seçici geçirgen özellik sağlar.
F EDİTÖR
F
Hücrelerin antijenik olmasını sağlar.
ˇ Hücreler hücre zarının özgüllüğü sayesinde birbirlerini ve hormonlar gibi özel molekülleri
tanıyabilir, hücre içine alınacak maddeleri seçebilir.

Hücre Zarında Maddenin Taşınması

ˇ Hücre zarından;
F
Küçük moleküller büyük moleküllere göre,
F
Nötr maddeler iyonlara göre,
Negatif iyonlar pozitif iyonlara göre,
F
Yağda çözünen maddeler çözünmeyenlere göre,
F
Yağı çözen maddeler çözmeyenlere göre daha kolay geçer.
F
ˇ Hücre zarından küçük moleküllü maddelerin taşınması enerji harcanıp harcanmamasına
göre aktif ve pasif taşıma olmak üzere iki şekilde gerçekleşir.