Page 67 - 9_Biyoloji_ogretmenin

HÜCRE 65
Basit Düfizyon
ˇ Suda çözünen monomerler ve yağda çözünen moleküller hücre zarındaki lipit tabakasın-
dan ve porlardan direkt geçer.
ˇ Basit difüzyonla madde geçişi fosfolipit molekülleri sayesinde gerçekeleşir.

ˇ Basit difüzyonda taşıyıcı (Alkol, O 2 CO 2 gibi

,
proteinler kullanılmaz. Hücre dışı moleküller veya yağda
ˇ Basit difüzyon çift çözünen A, D, E, K
vitaminleri)
yönlüdür. Hücreye madde Fosfolipitler
alınabildiği gibi hücreden
dışarı madde de atılabilir.
ˇ Molekül büyüklüğü, yapısı, Hücre içi
zardaki por sayısı, zarın
yüzeyi gibi faktörler difüzyon hızını etkiler. YAYINEVİ
ˇ Gaz moleküllerinde katı ve sıvı moleküllere göre difüzyon hızı daha fazladır.
ˇ Difüzyon hızı ortam sıcaklığıyla doğru orantılıdır.

ˇ Difüzyon canlı ve cansız ortamlarda gerçekleşir.
EDİTÖR
ˇ Suya damlatılan mürekkebin dağılması, odada sıkılan parfümün kokusunun oda içine dağıl-
ması birer difüzyon örneğidir.

Kolaylaştırılmış Difüzyon

1 2 3 Hücre dışı

Taşıyıcı
protein

Hücre içi

ˇ Glikoz gibi çözünmeyen maddeler zardaki taşıyıcı proteinlerle geçer. Buna kolaylaştırıl-
mış difüzyon denir.
ˇ Kolaylaştırılmış difüzyonda ATP harcanmaz.
ˇ Taşıyıcı proteinin şekil değiştirmesi sayesinde kolaylaştırılmış difüzyon sadece canlı hüc-
relerde gerçekleşir. Çünkü ölen hücrelerde taşıyıcı proteinin üç boyutlu yapısı bozulur.
ˇ Kolaylaştırılmış difüzyon ile taşınan maddeler şunlardır.

Galaktoz Fruktoz Glikoz Amino asit İyonlar Tuzlar