Page 28 - 9_edebiyat_ogretmenin

26 HİKÂYE
HİKÂYEDE PLAN

ˇ Hikâyenin planı serim, düğüm ve çözüm şeklinde adlandırılan üç bölümden oluşmaktadır. Bu
bölümlerin özellikleri şunlardır:
ˇ Serim: Hikâyenin giriş bölümüdür. Bu bölümde olayın geçtiği çevre veya kişiler ana hatla-
rıyla tanıtılarak olaya giriş yapılır.
ˇ Düğüm: Hikâyenin bütün yönleriyle anlatıldığı en geniş bölümdür. Olay örgüsündeki çatış-
ma, gerilim ve merak duygusu düğüm bölümünün sonunda en yüksek düzeye ulaşır.
ˇ Çözüm: Hikâyenin sonuç bölümü olup çatışmanın çözüldüğü, merak duygusunun sonuçlandığı
ve olayların bir sonuca bağlandığı bölümdür.

HİKÂYE TÜRLERİ
ˇ Hikâye türünün tarihsel gelişimi incelendiğinde karşımıza iki tür hikâye çıkmaktadır. Bu
türler, olay hikâyesi ve durum hikâyesi olarak adlandırılır.

Durum Hikâyesi
Olay Hikâyesi YAYINEVİ
ˇ Bu tarz öykülere klasik vak’a öyküsü de ˇ Bu tarz öykülere modern öykü de denir.
denir.
ˇ Bu öykülerde kişisel ve sosyal düşünce-
EDİTÖR
ˇ Bu tür öykülerde olaylar zinciri, kişi, za-
man, yer ögesine bağlıdır. ler, duygu ve hayaller ön plana çıkar.
ˇ Olaylar serim, düğüm, çözüm bölümlerine ˇ Hikâye anlatılırken serim, düğüm, çözüm
uygun olarak anlatılır. bölümlerine uyulmaz.

ˇ Olay, zamana göre mantıklı bir sıralama ˇ Bu tür öykülerde merak ögesi ikinci plan-
ile verilir; düğüm bölümünde oluşan me- dadır. Yazar, günlük hayattan bir kesit
rak, çözüm bölümünde giderilir. Okuyu- sunar veya bir insanlık durumunu anlatır.
cunun hayal gücü geri plandadır.

ˇ Bu teknik, Fransız sanatçı Guy de Mau- ˇ Durum öyküsü ünlü Rus edebiyatçı Anton
passant (Guy dö Mopasant) tarafından Çehov tarafından geliştiridiği için bu
geliştirildiği için bu tür öykülere Mau- tür öykülere Çehov tarzı öykü de denir.
passant tarzı öykü de denir. ˇ Bu tarz öykünün Türk edebiyatındaki
ˇ Bu tarzın edebiyatımızdaki en önemli temsilcileri Sait Faik Abasıyanık ve
temsilcisi Ömer Seyfettin’dir. Ayrıca Memduh Şevket Esendal’dır.
Refik Halit, Reşat Nuri, Yakup Kadri,
Orhan Kemal, Samim Kocagöz, Necati
Cumalı, Talip Apaydın olay öyküsünün
temsilcileri arasındadır.