Page 71 - 9_edebiyat_ogretmenin

ŞİİR 69
ˇ Doğal Epik: Toplumun ortak malı olan, toplumun genelini etkileyen birtakım olaylar so-
nucunda söylenmiş ve ilk söyleyeni unutulmuş kahramanlık şiirlerine doğal epik denir. Bu
şiirler sözlü gelenekte varlık göstermiş ve bu gelenek sayesinde nesilden nesile akta-
rılmıştır.
ˇ Yapay Epik: Bir şairin, toplumu etkileyen önemli bir olayı doğal epiğe benzeterek söy-
lemesi neticesinde oluşan şiirlerdir. Bu şiirlerin söyleyeni bellidir ve yazılı kültürle ne-
silden nesile aktarılır.
F Köroğlu’yum medhim merde yeğine F Durmayın orada, kargı kucakta
YAYINEVİ
Koç yiğit değişmez cengi düğüne Dolansın yiğitler köşe bucakta
Sere serpe gider düşman önüne Bir savaş edelim kelle kucakta
Ölümü karşılar meydan içinde Şehitler aşkına çalın kılıncı
ˇ Pastoral Şiir: Doğanın güzelliğini, çobanların yaşantısını, kır ve köy hayatını işleyen şiir
türüdür. Bu şiir türünde doğaya karşı bir sevgi ve doğal yaşama yönelik bir özenti söz ko-
nusudur. Pastoral şiir “idil” ve “eglog” olmak üzere iki şekilde karşımıza çıkmaktadır.
ˇ İdil: Kır hayatının güzelliklerini işleyen kısa pastoral şiirlerdir. Bu şiirlerde şairler doğa
karşısında hissettiklerini yansıtırlar.
ˇ Eglog: Birkaç çobanın kır hayatı, aşk gibi konular üzerinde karşılıklı konuşmaları tarzında
EDİTÖR
yazılan pastoral şiirlerdir. Türk edebiyatında çok fazla eglog örneği yoktur.

F Gümüş bir dumanla kapandı her yer F Tam otların sarardığı zamanlar
Yer ve gök bu akşam yayla dumanı Yere yüzükoyun uzanıyorum
Sürüler, çimenler, sarı çiçekler Toprakta bir telaş, bir telaş

Beyaz kar, yeşil çam yayla dumanı Karıncalar öteden beri dostum.
ˇ Satirik Şiir: Kişisel veya toplumsal yergi içeren şiirlerdir. Halk edebiyatında taşlama, divan
edebiyatında ise hiciv olarak adlandırılan bu tarz şiirler, günümüzde yergi şiirleri olarak
isimlendirilir. Bu şiirlerde bir kişi ya da olay iğneleyici sözlerle eleştirilir, tariz sanatından
çok sık yararlanılır. Satirik şiirlerde çeşitli uyarılar yer aldığı için öğreticilik de söz konu-
sudur.
F Dinleyin dostlar başa geleni F Köy sallanır güldüğünde

Ekmek çama çıktı, tuz firar etti Cin çarpılır değdiğinde
Artık siz düşünün geri kalanı Beleş sofra gördüğünde
Çoğu bekliyorduk az firar etti Yumuluyor ölmüş gibi
ˇ Didaktik Şiir: Belli bir düşünceyi aşılamak, belli bir konuda öğüt ya da bilgi vermek, ahlaki
bir ders çıkarmak amacıyla öğretici nitelikte yazılan şiir türüdür. Bu şiirlerde duygu yeri-
ne düşünce ön plandadır ve bu nedenle de didaktik şiirler akla seslenir.