Page 83 - 9_kimya_ogretmenin

KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER 81

a. Van der Waals Kuvvetleri

ˇ Polar yapılı moleküller “dipol” terimi ile ifade edilir. HCl, NH ve C H OH gibi polar mole-
3
2
5
küllerde kalıcı (sürekli) dipoller oluşur.
ˇ Apolar yapılı moleküller ve soy gaz atomları “indüklenmiş dipol” terimi ile ifade edilir. He,
Ne, Ar gibi soy gaz atomlarında ve O , CO , CH gibi apolar moleküllerde indüklenmiş
4
2
2
(geçici, anlık) dipoller oluşur.
+2
-
ˇ İyonik bileşikler (NaCl, KNO gibi) ve iyonlar (Mg , Cl gibi) “iyon” terimi ile ifade edilir.
3.
Dipol-Dipol Etkileşimleri
Polar molekül
ˇ Polar moleküllerin zıt yüklü kutupları arasındaki etkileşim- δ -
lerdir. δ +
ˇ Dipol-dipol etkileşimin gücü; δ - δ +
Kalıcı dipoller arasındaki uzaklık arttıkça azalır.
F YAYINEVİ δ -
Kalıcı dipolü oluşturan atomlar arasındaki elektronega-
F δ + δ -
tiflik farkı (molekül polarlığı) arttıkça artar. Dipol-dipol δ +
Dipol-dipol etkileşimleri, polar moleküllerin birbirinde
F etkileşimleri
EDİTÖR
çözünmesini kolaylaştırır.
F 2 2 2 5
HCl, H O, SO ve C H OH gibi polar moleküller arasında dipol-dipol etkileşimleri
vardır.
NOT
ˇ HCl HBr

1 3 1 2,8
Elektronegatiflik farkı: 3 - 1 = 1 2,8 - 1 = 1,8
Molekül parlaklığı: HCl > HBr
Kaynama noktası: HCl > HBr

İyon-Dipol Etkileşimleri

ˇ İyonik katının iyonları ile polar molekülün dipolleri arasındaki +
etkileşimdir. Polar molekül δ
δ -
ˇ İyon-dipol etkileşim gücü; δ + - +
F δ Katyon
İyonun yükü ve büyüklüğüne,
Polar molekülün polarlığı ve büyüklüğüne bağlıdır.
F İyon-dipol δ -
+2
-
ˇ KCl – H O, NH – Cl Ca – C H OH tanecikleri arasında etkileşimi δ +
3
2
2
5
iyon - dipol etkileşimleri vardır.