Page 84 - 9_kimya_ogretmenin
P. 84

82                                                   KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER
          Dipol-İndüklenmiş Dipol Etkileşimleri

              ˇ Polar  molekülün  kalıcı  dipolleri  ile  apolar  molekülün  anlık  dipolleri  arasındaki  kısa  süreli
             etkileşimdir.

              ˇ I –C H OH, O –H O molekülleri arasında dipol-indüklenmiş dipol etkileşimleri vardır.
                   5
                         2
                             2
                 2
              2
          İyon-İndüklenmiş Dipol Etkileşimleri
              ˇ İyonlarla apolar molekülün anlık dipolleri arasındaki etkileşimdir.
                                                  YAYINEVİ
                           -
              ˇ NaCl–C H , NO –CCl  tanecikleri arasında iyon-indüklenmiş dipol etkileşimleri vardır.
                          3
                   6
                     6
                               4
            NOT
                ˇ Dipol-indüklenmiş dipol ve iyon-indüklenmiş dipol etkileşimleri çok zayıftır. Bu nedenle
              bu etkileşim türlerini içeren moleküller birbiri içinde yok denilecek kadar az çözünür.
          London Kuvvetleri (İndüklenmiş Dipol-İndüklenmiş Dipol Kuvvetleri)
              ˇ Asal gaz atomların ve apolar moleküllerin anlık dipolleri arasındaki etkileşimdir.
              ˇ İndüklenmiş dipol-indüklenmiş dipol etkileşimleri Fritz London tarafından açıklandığı için
             bu etkileşimlere London kuvvetleri de denir.
              ˇ Elektron sayısı ve molekül şekline bağlı olarak değişir.

                      EDİTÖR   elektron sayısı arttıkça molekülün kutupla-
              ˇ Asal gaz atomlarında ve apolar moleküllerde
             nabilirliği (polarlanabilirliği) ve London kuvvetleri artar. Bu durumda London kuvvetlerinin
             artışına paralel olarak kaynama sıcaklıkları da artar.

              ˇ Periyodik cetvelde apolar yapıdaki halojenlerin ve asal gazların yukarıdan aşağıya doğru
             inildikçe elektron sayısı artacağı için kaynama sıcaklıkları da artar.

              Apolar      Elektron     Kaynama      Asal gaz     Elektron     Kaynama
             molekül       sayısı    sıcaklığı (°C)               sayısı     sıcaklığı (°C)
                F 2          18          -188          He           2           -269

               Cl 2          34          -34           Ne           10          -246

               Br 2          70           59           Ar           18          -186
                I 2         106          184           Kr           36          -153


              ˇ London  kuvvetleri  molekülün  şekline  de  bağlıdır.  Yüzey  alanı  daha  büyük  ve  daha  fazla
             yayılan moleküller arasındaki London kuvvetleri diğerlerine göre daha etkindir.
   79   80   81   82   83   84   85   86   87   88   89