Page 84 - 9_kimya_ogretmenin

82 KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER
Dipol-İndüklenmiş Dipol Etkileşimleri

ˇ Polar molekülün kalıcı dipolleri ile apolar molekülün anlık dipolleri arasındaki kısa süreli
etkileşimdir.

ˇ I –C H OH, O –H O molekülleri arasında dipol-indüklenmiş dipol etkileşimleri vardır.
5
2
2
2
2
İyon-İndüklenmiş Dipol Etkileşimleri
ˇ İyonlarla apolar molekülün anlık dipolleri arasındaki etkileşimdir.
YAYINEVİ
-
ˇ NaCl–C H , NO –CCl tanecikleri arasında iyon-indüklenmiş dipol etkileşimleri vardır.
3
6
6
4
NOT
ˇ Dipol-indüklenmiş dipol ve iyon-indüklenmiş dipol etkileşimleri çok zayıftır. Bu nedenle
bu etkileşim türlerini içeren moleküller birbiri içinde yok denilecek kadar az çözünür.
London Kuvvetleri (İndüklenmiş Dipol-İndüklenmiş Dipol Kuvvetleri)
ˇ Asal gaz atomların ve apolar moleküllerin anlık dipolleri arasındaki etkileşimdir.
ˇ İndüklenmiş dipol-indüklenmiş dipol etkileşimleri Fritz London tarafından açıklandığı için
bu etkileşimlere London kuvvetleri de denir.
ˇ Elektron sayısı ve molekül şekline bağlı olarak değişir.

EDİTÖR elektron sayısı arttıkça molekülün kutupla-
ˇ Asal gaz atomlarında ve apolar moleküllerde
nabilirliği (polarlanabilirliği) ve London kuvvetleri artar. Bu durumda London kuvvetlerinin
artışına paralel olarak kaynama sıcaklıkları da artar.

ˇ Periyodik cetvelde apolar yapıdaki halojenlerin ve asal gazların yukarıdan aşağıya doğru
inildikçe elektron sayısı artacağı için kaynama sıcaklıkları da artar.

Apolar Elektron Kaynama Asal gaz Elektron Kaynama
molekül sayısı sıcaklığı (°C) sayısı sıcaklığı (°C)
F 2 18 -188 He 2 -269

Cl 2 34 -34 Ne 10 -246

Br 2 70 59 Ar 18 -186
I 2 106 184 Kr 36 -153

ˇ London kuvvetleri molekülün şekline de bağlıdır. Yüzey alanı daha büyük ve daha fazla
yayılan moleküller arasındaki London kuvvetleri diğerlerine göre daha etkindir.