Page 149 - tyt_tek_kitap_konu

BÖLÜM
DALGALAR
9

Esnek bir ortamda oluşturulan sarsıntı hareketlerine Genlik (y): Dalga tepesi ya da çukurunun denge konu-
dalga denir. Dalga hareketinde ilerleyen madde değil, muna olan uzaklığıdır. Dalganın taşıdığı enerjiyi gösterir.
enerjidir. Dalgalar yayılma ve titreşim doğrultularına
göre, ikiye ayrılırlar.
Genişlik (a): Dalga tepesinin ya da çukurunun uzunlu-
λ
Enine dalgalar: Yayılma doğrultusu, titreşim doğrultu- ğuna denir. Dalga boyunun yarısına eşittir. a = 2
suna dik olan dalgalara denir. Su dalgası, yay dalgası,
elektromanyetik dalga, deprem dalgası enine dalgadır.
Yayılma doğrultusu
Hız (ν): Dalganın birim zamandaki yer değiştirmesine
Titreşim denir.
doğrultusu
x = ν. t (Yol = hız. zaman)

λ = ν. T (Dalga boyu = hız. peryot)
Boyuna dalgalar: Yayılma doğrultusu ile ilerleme doğrul- YAYINEVİ
tusu birbirine paralel olan dalgalara denir. Ses dalgası, v
hýz
deprem dalgası P dalgası, su dalgası boyuna dalgadır. λ = f (Dalga boyu = frekans )
Titreşim
EDİTÖR
doğrultusu ν = λ. f (Hız = dalga boyu. frekans)
Yayılma
doğrultusu

X ÖRNEK SÖR
Ɖ Su dalgası hem enine hem de boyuna özellik taşır.
K M

Tepe λ
L
y
denge
a konumu

Çukur λ

Eşit bölmelendirilmiş şekillerde K, L ve M dalgalarının
Dalga boyu (λ): 1 tepe ve 1 çukur tam dalgadır. Bir tam görünümü verilmiştir.
dalganın uzunluğuna dalga boyu denir. Ardışık iki tepe
veya iki çukur arası uzaklık dalga boyuna eşittir. Dalgalar aynı yayda oluşturulduğuna göre, frekans-
ları f , f ve f arasındaki ilişki nedir?
K
M
L
A) f > f > f B) f > f > f C) f > f > f
Peryot (T): 1 tam dalganın oluşması için geçen süreye L K M K L M M K L
denir. (s) D) f = f = f E) f > f = f K
M
K
L
M
L
Frekans (f): 1 saniyede oluşan tam dalga sayısına denir.
1 ˜ ˜Çözüm
( = hertz)
s 1 saniyede oluşan dalga sayısına frekans denir. K, L ve
M dalgalarına baktığımızda dalga sayısı en fazla olan M,
1 en az olan ise L dalgasıdır. Bu durumda f > f > f olur.
T = ® T.f = 1 M K L
f Doğru cevap C seçeneğidir.