Page 34 - 10-sinif-kimya-ozetli-lezzetli-soru-bankasi-22

152 [YAYGIN GÜNLÜK HAYAT KİMYASALLARI]

20

Kozmetik terimi, ilaç haricinde vücuda uygulanan her
türlü ürünü kapsar. Ruj, makyaj malzemesi, oje, saç
boyası, şampuan, el sabunu, deodorant, güneş kremi ve
el losyonları kozmetik ürünler arasında yer alır. Bir rujda
28, bir deodorantta 26 ve bir adet saç spreyinde 23 adet
kimyasal yer almaktadır. Bazı kozmetikler, bir kez maruz
kalmayla herhangi bir hastalık tablosu oluşturmazken;
zamanla kimyasalın artış gösteren etkileri ortaya çıkabilir.
Başta deri, solunum yolu ve sindirim olmak üzere bütün vücut genelinde dağılım ve birikim
olacaktır. Kimyasalları deri yoluyla almak, onları yutmaktan daha risklidir. Çünkü, ağızdan
aldığımız maddeler ağız içinde, sindirim sisteminde yıkılmaya başlarken deri yoluyla direkt
vücuda giren ve hızla dolaşıma karışan kimyasallar, organlara hızla taşınacak ve belki
yıllarca buralarda depolanacaktır. Depolanan bu kimyasalların zamanla zararlı etkileri
ortaya çıkacaktır. Bu zararlı etkiler arasında içerdiği boyalar veya kokular nedeniyle bazı
kişilerde gözde sulanma, kızarıklık, deride hassasiyet gibi alerjik reaksiyonlar gelişebildiği
gibi; kanser, astım ve doğumsal bozukluklar yer alır.

Yukarıda verilen bilgilerden hareketle;
I. Kozmetik ürünler insan sağlığına zararlı birçok katkı maddesi içerir.
II. Kozmetik ürünlerin deri yoluyla kullanılması ağız yoluyla kullanımına göre daha zararlıdır.
III. Kozmetik ürünleri bir kez bile kullanmak kanser, astım, alerji gibi rahatsızlıklara yol açar.
yargılarından hangileri ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

Polimer Kullanım Alanları
Polietilen (PE) Torba, şişe, boru, ambalaj malzemesi, kablo, plastik kutu, mutfak eşyası, ambalaj filmi gibi.
Polivinil klorür (PVC) Kapı ve pencere profili, dış cephe kaplaması, boru ve tesisat malzemesi, yer döşemeleri gibi.
Polietilen teraftalat Su, sıvı yağ ve meşrubat şişeleri, sinema ve röntgen filmleri gibi.
(PET)
Polistiren (PS) Elektrikli ev aletleri, oyuncak, mobilya kaplamacılığı, plastik bardak ve tabak, izolasyon malzemesi gibi.
Politetraflor eten Tava ve tencere ile otomobil sileceklerinin yüzey kaplamaları, ısıya dayanıklı çanta, keçe, bant, labora-
(PTFE - Teflon) tuvar cihazları, kablo yalıtkanı gibi.
Araç lastiği, su geçirmez giyecek, ayakkabı, eldiven, hortum, sünger, döşeme malzemesi, oyuncak,
Kauçuk
otomobil süspansiyonu gibi.
Kurşun geçirmez yelek, miğfer, paraşüt ipi, zırh, fiber ve data kabloları, hafif halat, uçak kanat ve göv-
Kevlar
desi gibi.
Polimerin Fayda ve Zararları
y Polimerin kullanım alanlarının yaygınlaştırılmasının başlıca nedenleri;
› Hafiflik, ısı ve elektriksel yalıtkanlık, dayanıklılık (kimyasal direnç), hijyenik olmaları, iyi görünüş, kolay şekillenebilmeleri,
maliyetlerinin düşüklüğü
y Polimerin içerdiği kimyasallar sağlık sorunlarına (depresyon, astım, kalp rahatsızlığı, kanser gibi) sebep olabilmektedir.
y Plastik oyuncaklarda genellikle PVC polimeri kullanılır. Ancak PVC’nin dengeleyicisi olan kadmiyum karışımı, kanserojen olup
çocuklarda beyin gelişimini olumsuz etkilemektedir. Bu sebeple oyuncak seçiminde CE işaretli ürünler tercih edilmelidir.
y Tekstil ürünlerinde renklendirici olarak kullanılan bazı polimerik boyar maddeler deri ve solunum yolu ile vücuda geçer ve çeşitli
hastalıklara (alerji, kanser gibi) sebep olur.
EDİTÖR YAYINEVİ