Page 5 - 10-sinif-odn-fizik-22

1.
E
ELEKTRİK VE MANYETİZMALEKTRİK VE MANYETİZMA
ÜNİTE

ELEKTRİK AKIMI, POTANSİYEL FARKI VE DİRENÇ
ELEKTRİK AKIMI

* Basit bir elektrik devresi kurmak istersek kullanacağımız malzemeler;

» Pil (Üreteç)
» İletken tel
» Anahtar
» Lamba

* Bu malzemelerle oluşturulacak elektrik devre-
sinde lambanın yanması için iletken tel üzerinde Lamba
bir akım oluşması gerekiyor. Akımın oluşması Anahtar
için;
+ -
» Pilin → Elektrik enerjisine sahip olması İletken Tel
» Anahtarın → Kapalı konumda elektrik akımı- Pil
nın geçişini tamamlaması
» İletken tel → Akımı üzerinde taşıyabilme özelliğinin olması
» Lambanın (ampul) → Sağlam olması ve yanması gerekir.

* Tüm bu işlemler eksiksiz olduğunda elektrik devresi çalışır. Burada;
» Pil veya akü gibi yapısındaki kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren araçlara batarya
denir. Çok farklı yöntemlerle batarya oluşturmak mümkündür. Bir limona iletken iki tel levha
saplayıp bir ampulün yanması için gereken elektrik enerjisi üretilir. Çünkü limon asidik bir özellik
gösterdiği için metal levhalar limon içinde bir potansiyel fark oluşturur. Böylece elektrik akım
oluşur.
* Pillerin yapısında bulunan elektrik yüklerine elektriksel bir kuvvet uygulayarak elektrik yüklerinin
kinetik enerji kazanmasını ve bu enerjiyi tel boyunca ileterek iletkendeki yükler arasında enerji
aktarımı sağlanmış olur. Negatif yüklerin titreşim hareketleri sonucu oluşturduğu bu enerji
aktarımına elektrik akımı denir.

* Elektrik yüklü cisimler birbirine temas sonucu yük paylaşımı yapar, bu yük paylaşımını hareketli
olan (-) yüklü elementlerin yaptığı görülür.

* Basit bir elektrik devresinde üretecin oluşturduğu elektiksel alan serbest elektronlara kuvvet
uygulamasını sağlar ve elektronların üretecin (-) kutbundan (+) kutbuna doğru hareket etmesini
sağlar. Böylece devrede akım oluşur. Devrede oluşan bu akım ise pilin (+) kutbundan başlar (-)
kutbuna doğru hareket ederek elektronların hareketine zıt yönde devreyi tamamlar.

EDİTÖR YAYINEVİ