Page 7 - 10-sinif-odn-fizik-22

¦ ELEKTRİK VE MANYETİZMA § 9 9

KATI BİR İLETKENİN DİRENCİNİN BAĞLI œ Çözüm:
L
OLDUĞU DEĞİŞKENLER R = ρ . L R = ρ . 2L ⇒ ρ .
X A Y 2A A
* Direncin boyuyla (L) doğru orantılıdır. Boy
artarsa direnç artar. R = ρ . 4L R > R = R Y
Z
Z
X
* Direncin kesiti (A) ile ters orantılıdır. A
* Maddenin cinsine (ρ: özdirenç) bağlıdır. REOSTA

* Sıcaklıkla, maddenin cinsine göre, doğru ya * Devredeki akım şiddetini değiştirmek için kul-
da ters orantılı olarak değişir. lanılan ayarlı dirençlere denir. Devreye seri

R = ρ . L bağlanır.
A
sürgü

1 2
Uzunluk Kesit alanı Özdirenç Direnç

Sembol L A ρ R + -

Birim m m 2 ohm.m ohm * Sürgü 1 yönünde çekildiğinde direnç değeri
azalır. Devreden geçen akım artar. Sürgü
2 yönünde çekildiğinde direnç değeri artar.
Devreden geçen akım azalır.
œ Örnek:

L 2L
A 2A ELEKTRİK DEVRELERİ

X AKIM, DİRENÇ VE POTANSİYEL FARKI ARA-
Y
SINDAKİ İLİŞKİ
4L VOLTMETRE (V)
A
Z * Kapalı elektrik devrelerinde iletkenin iki ucu
arasındaki potansiyel farkı ölçmeye yarayan
Aynı maddeden yapılmış X, Y, Z tellerinin uzun- aletlere voltmetre denir. Kısaca devredeki
lukları ve kesit alanları verilmiştir. gerilimi ölçer iç direnci çok büyüktür, üzerin-
den akım geçmez ve devreye paralel bağlanır.
Buna göre X, Y, Z tellerinin dirençleri R , R ,
Y
X
R nasıl sıralanır? V
Z
A) R > R > R B) R > R > R
X Y Z Z Y X
C) R > R = R D) R = R > R
Z X Y Y Z X
E) R = R = R
X Y Z

EDİTÖR YAYINEVİ