Page 21 - 10-sinif-odn-tarih-22
P. 21

BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI EYLİKTEN DEVLETE OSMANLI              4.
              B
                           M
                           MEDENİYETİEDENİYETİ                              ÜNİTE


               ANADOLU’NUN İSLAMLAŞMASI               AHMET YESEVİ

             SÛFİLER VE ÂLİMLERİN ÖĞRETİLERİNİN    *  Tarihte bilinen ilk büyük Türk mutasavvıfıdır.
          ANADOLU’NUN İSLAMLAŞMASINA ETKİLERİ      *  Piri  Türkistan  olarak  anılan  Hoca  Ahmet

             * Anadolu’nun İslam yurdu haline gelmesinde   Yesevi Divan-ı Hikmet adlı eseriyle İslamiyet
                                                    öğretisinde söz sahibi oldu.
            pek çok etken vardır.
             * Bunlardan biri de, Anadolu’ya hoşgörü tohu-  *  Ahmet  Yesevi,  İslam  medeniyetine  girmeye
            munu eken ülkede birlik ve beraberliği sağla-  başlayan  Türk  boylarına  İslami  bilgileri
            mak  için  büyük  çaba  harcayan  ve  Türklere   öğretti.
            İslamiyet’i sevdiren mutasavvıflardı.   Derviş  yetiştirip  Anadolu'ya  göndermesiyle
                                                   *
             * Özellikle  Sultan  I.  Alaeddin  Keykubat   İslamiyetin yayılması hızlandı.
            Dönemi’nde Anadolu, Horasan alimlerine ev   Öğretisinin özünü; Allah ve peygamber sev-
            sahipliği yaptı.                       *  gisi, fakir ve yetimleri korumak, dini kural-

             * Anadolu kısa sürede âdeta dini ve tasavvufi   lara riayet, güzel ahlak, zikir, nefis ile müca-
            terbiye ile donandı.                    dele  kendini  eleştirmek  ve  ölümü  düşünmek
                                                    oluşturur.
             * XIII. yüzyıl başlarından itibaren Orta Asya’nın
            maruz kaldığı Moğol istilasının ardından kaçan   *  Ahlaki hürriyete, “Hakkı bilmek için ilk önce
            birçok Türk boyu Anadolu’ya sığındı.    kendini  bilmek”  ve  “Ölmeden  önce  ölmek”
                                                    anlayışıyla ulaşılır.
             * Bu  gelişmelerin  ardından  Anadolu  tam  bir
            kültür merkezine dönüştü.              *  Bu öğretinin temeli; hikmet, sohbet ve ahlak

             * Tasavvuf;  kalbin  kötülüklerden  arındırılıp   esaslarına dayanır.
            yaratılanlara karşı güzel davranılması, insa-
            nın  dünyalık  menfaatlerden  ve  nefsinden    MEVLÂNÂ CELÂLEDDÎN-Î RUMÎ
            uzaklaşarak Allah’ın varlığı ile yetinmesidir.
                                                   *  Öğretisinde insanlara iyiliği, alçak gönüllüğü,
             * Tasavvuf ehli olan ya da herhangi bir tasav-  cömertliği, merhametli ve doğru olmayı öğüt-
            vuf  yolunda  mertebe  kat  etmiş  olanlara   lemektedir.
            mutasavvıf denir.
                                                   *  Mevlânâ’ya göre insan, kendi kendini eğiterek
             * Türklere İslamiyet’i sevdiren ve Anadolu’nun   hayvani ve şeytani yönlerinden sıyrılır.
            İslamlaşmasında  önemli  rolü  olan  muta-
            savvıfların başında Ahmet Yesevi, Mevlana,   *  Mevlânâ öğretilerinde, dini-tasavvufi düşün-
            Yunus Emre, Hacı Bektaş-ı Veli, Hacı Bayram   cesinin kaynağının Kur’an ve sünnet olduğunu
            Veli ve Ahi Evren gelmektedir.          vurgulamaktadır.

             * Bu mutasavvıfların eserleriyle birlikte günü-  *  Mevlana’nın sevgisi evrenseldir. Irk, din, dil
            müze kadar öğretileri de gelmiştir.     ayrımı yapmadan tüm insanları kapsar.

                                EDİTÖR YAYINEVİ
   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26