Page 26 - 8-sinif-vip-turkce-konu-22

¦ §
138
138 ANLATIM BOZUKLUKLARI
16. Bir sosyal bilgiler öğretmeni, sınavdan düşük not alan öğrencisi Yener'den "metaforlarla" ilgili bir
metin yazmasını ister. Bu metni yazdıktan sonra kendisine getirmesini söyler. Yener aşağıdaki
metni yazar ve önce Türkçe öğretmenine götürür, metni anlatım bakımından incelemesini ister.

Metaforlar, bilinçaltı düşüncelerin fark edilmesini sağlar. Algıladığımız her şeyi yorumlama-
mıza yardım eder. Kelimenin tam anlamıyla dünyayı algılamamıza, anlam vermemize olanak
sağlar. Metaforlar, aynı zamanda hayal gücümüzü de etkiler. Onlar olmadan hayal kurmak
mümkün değildir.
Türkçe öğretmeni metni okuduktan sonra metinde anlatım bozukluğu olduğunu fark etmiş
ancak kendisi metni düzeltmeyerek Yener'e birkaç öneride bulunmuştur. Bu önerileri doğrultu-
sunda metnini düzenlerse ödevinden tam not alabileceğini söylemiştir.
Türkçe öğretmeni, Yener'e şu önerilerde bulunmuştur:

I. Cümlelerinde öznenin eksik olmamasına dikkat etmelisin.
II. Kurduğun cümlelerde öge eksikliğinin olmamasına dikkat etmelisin.
III. Cümlelerinde yer tamlayıcısı eksikliği olmamalı.
IV. Cümlelerinde olumlu ve olumsuz yargıları birleştirirken kullandığın bağlaçların doğru bağ-
laçlar olmalarına özen göstermelisin.
Yener, yazdığı metni bu öneriler doğrultusunda değiştirerek aşağıdaki metni yazmış ve sosyal
bilgilerden tam not almıştır.

Metaforlar, bilinçaltı düşüncelerin fark edilmesini sağlar. Algıladığımız her şeyi yorumlama-
mıza yardım eder. Kelimenin tam anlamıyla dünyayı algılamamıza, dünyaya anlam verme-
mize olanak sağlar. Metaforlar, aynı zamanda hayal gücümüzü de etkiler. Onlar olmadan
hayal kurmak mümkün değildir.

Yener, değiştirdiği metinde Türkçe öğretmeninin önerilerinden hangilerini uygulamıştır?
A) I ve II B) II ve III C) I ve IV D) III ve IV

17. Farklı durum veya duyguları dile getiren sözlerin cümlede birlikte kullanılması anlatımı bozar. Çeli-
şen sözler arasında genellikle kesinlik-olasılık yönünden bir anlam zıtlığı bulunur. Örneğin “Kuşku-
suz bu olaya en çok üzülen başkan olsa gerek.” cümlesindeki “kuşkusuz” sözü anlatıcının söz ede-
ceği olay veya durumdan emin olduğunu belirtirken cümlenin devamında yer alan “olsa gerek” sözü
aynı durum için ihtimal anlamını taşımaktadır. Bu da anlatım bozukluğuna neden olmaktadır.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu yapılmıştır?
A) Havaların aşırı sıcak olması çalışanları olumsuz etkiliyor.

B) Konuşurken sık sık eski arkadaşlarımızdan bahsederdik.
C) Arkadaşımın ailesi geçen yıl maddi sıkıntı yaşamıştı.
D) Şüphesiz bu tarz olaylar insanları derinden sarsıyor olabilir.

EDİTÖR YAYINEVİ