Page 109 - tyt-polislik-soru-22
P. 109
FELSEFE İLE DÜŞÜNME 523
5 İnsanların düşünceleri farklı olsa da düşünme 7 “Ben kimim?”, “Bilginin kaynağı nedir?”, “İnanç
biçimleri benzerdir. Bu benzerlik genel olarak akıl nedir?”, “Benim özgürlüğüm başkasının köleliği
yürütme şeklinden kaynaklanır. Akıl yürütme, en az midir?”, “Evrensel bir ahlak yasası var mıdır?” gibi
iki yargı arasında birini diğerinin kanıtı olarak görüp sorular soran felsefenin sorulan bu sorulara genel
bunlardan sonuç çıkarma işlemidir. geçer, nesnel ve kesin cevaplar vermemesinin
1. öncül önerme: Metal olan demir ısıtılınca genleşir. nedeni her filozofun dünyayı anlama ve anlamlan-
dırma sürecinin farklı olmasından kaynaklanmak-
2. öncül önerme: Metal olan bakır ısıtılınca genleşir.
tadır.
3. öncül önerme: Metal olan alüminyum ısıtılınca
genleşir. Verilen paragrafa göre felsefenin sorduğu soru-
lara kesin, nesnel ve genel geçer cevaplar ver-
4. öncül önerme: Metal olan çinko ısıtılınca genleşir.
memesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Sonuç önermesi: O halde bütün metaller ısıtılınca A) Konularının çok çeşitli olması
genleşir.
B) Evrensel bilgiler içermesi
Yukarıdaki örneği verilen akıl yürütme işlemi
aşağıdakilerden hangisidir? C) Kümülatif olması
A) Endüksiyon B) Dedüksiyon C) Analoji D) Öznellik içermesi
D) Tutarlılık E) Nedensellik E) Eleştiriye açık olması
8 Soru sormak; bilme, anlama, bulma, merak
giderme, bir ihtiyacı karşılama vb. isteklerin karşı-
lanması için yapılan bilgi edinme eylemidir. Soru-
lar insanı cevap arayışına yönlendirir; bulunan
cevaplar da yeni soruları üretir. Böylece her soruda
cevabın izleri her cevapta da sorunun izleri bulunur.
Bilgi, mevcut sorulara yeni cevaplar bulundukça ve
mevcut cevaplara yönelik yeni sorular oluştukça
6 c Bilginin nesnesine tam olarak uymasıdır. Kısaca; ilerler ve artar. Sorun bilinci ve bilgi birikimi art-
algılar, kavramlar ve bilimsel kavramlarla nesnel tıkça farklılaşan bilgi ve problemlere yönelik farklı
gerçek arasındaki uygunluktur. alanlar, farklı yol ve yöntemler, farklı uzmanlıklar
c Ortaya konan bir soru ya da ileri sürülen bir sav gelişir. Bilim daha çok somut olguyla problemlerin
için dayanak ve gerekçe bulma işidir. Kısaca; bilgi ve teorisine yönelirken felsefe sorusu kavrama
ortaya atılan bilginin gerekçelendirilmesidir. yönelik “problematik” düşünme biçimlerinden biridir.
c Düşünülen, zihinde tasarlanan şeylerin karşıtı Felsefeyi başlatan sorulardır. Bu sorular felsefeye
olarak var olan; yani bilinçten bağımsız olarak özgü olan, gerçeğin anlamını belirlemeye yönelik
var olandır. sorulardır.
Yukarıdaki tanımlar sırasıyla aşağıdaki kavram- Aşağıdakilerden hangisi felsefenin cevap aradığı
lardan hangilerine aittir? sorulardan biri değildir?
A) Temellendirme-gerçeklik-doğruluk A) Doğru bilgiye ulaşmak mümkün müdür?
B) Doğruluk-temellendirme-gerçeklik B) Güzel nedir?
C) Gerçeklik-doğruluk-temellendirme C) Varlığın ana maddesi nedir?
D) Doğruluk-gerçeklik-temellendirme D) Ay’ın Dünya’ya uzaklığı ne kadardır?
E) Gerçeklik-temellendirme-doğruluk E) İdeal bir devlet düzeni olabilir mi?
EDİTÖR YAYINEVİ