Page 28 - 2024 editör yurdışı özetin özeti

BÖLÜM 1 ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ

EDİTÖR YAYINLARI

TEMEL KAVRAMLAR Örneğin;
› Diz kapağına vurulunca organizmanın ayağını kaldırması
ÖĞRENME › Yüzümüze rüzgâr geldiğinde gözümüzü kırpmamız

Organizmanın davranışlarında yaşantı yoluyla meydana gelen › Vücut ısımız düştüğünde titrememiz
nispeten kalıcı izli değişikliklerdir. Geçici davranışlar: İlaç, hastalık, alkol, uyuşturucu vs. etkisi
Dolayısıyla öğrenmeden bahsedebilmek için; altındaki davranışlar
• Ortada bir davranış değişikliği olması gerekmektedir. Örneğin;
• Bu davranış değişikliği kalıcılık arz etmelidir. › Alkol etkisiyle bireyin korkusuz tavırlar sergilemesi
• Bu davranış değişikliği yaşantılar sonucunda ortaya çıkmış › Ayağı kırılan birinin uzun süre yürüyememesi
olmalıdır.
Örneğin; REFLEKS
› Annesini görünce bebeğin susması • Bir uyarıcı karşısında gösterilen ani, basit, istem dışı tepkilerdir.
› Limon görünce kişinin ağzının sulanması Uyarıcısı ve tepkisi bellidir.
Örneğin;
EĞİTİM › Şimşek çaktığında irkilme
• Yaşantılar yoluyla bireyin istendik bir davranış oluşturma ya da
mevcut bir davranışı değiştirme sürecidir. İÇGÜDÜ
Örneğin; • Türün tüm bireylerinde görülen uyarıcısı belli olmayan karma-

› Bir çocuğa tuvalet alışkanlığı kazandırmak şık davranışlardır.
› Bireyin yabancı dil öğrenmesi Örneğin;
› Örneğin; › Ağ örme, bal yapma, kış uykusu, hayvanların avlanması...

DAVRANIŞ UYARICI
• Organizmanın uyarıcıya verdiği her türlü karşılıktır. • Organizmanın duyu organları tarafından algılayarak tepki gös-
• Doğrudan gözlemlenebilen davranışlara “açık”, doğrudan göz- termesine yol açan her türlü tepkidir.
lemlenemeyen davranışlara ise “kapalı” davranış denir. Örneğin;
Örneğin; › Öğrencide heyecanlanma tepkisine yol açan sınav kâğıdı
› Dans etme, gülme, okuma, düşünme, sevme, kalbin atması, › Köpekte salgılama tepkisine yol açan et
sindirim sisteminin çalışması…

TEPKİ
Öğrenilmiş Davranışlar
İstendik (Olumlu): Planlı, eğitim sonucu ya da gelişigüzel kültür- › Organizmanın uyarıcıya karşı gösterdiği açık ya da kapalı
lenme ile ortaya çıkan öğrenilmiş davranışlar her türlü davranıştır.
Örneğin; Örneğin;
Yürüme, konuşma, yazma, eleştirel düşünme… › Kedilerden korkan birinin kedi görünce yolunu değiştirmesi
İstenmedik (Olumsuz): Hatalı eğitim ya da kötü kültürlenme ile
ortaya çıkan öğrenilmiş davranışlar 1. Öğrenen ile İlgili Faktörler
Örneğin; Türe Özgü Hazıroluş
› Hırsızlık yapmak, küfretmek, kötü alışkanlıklar edinmek… • Bir organizmanın istenilen davranışı göstermek için gerekli
biyolojik donanımına sahip olması durumudur.
Öğrenilmemiş Davranışlar Örneğin;
Doğuştan getirilen davranışlar: İçgüdü, refleks, homeostatik › Bir karganın konuşmayı öğrenememesi
denge.

336